Unikniemy wtedy problemów z wyceną środków trwałych. Brak zapisów w akcie notarialnym Zdarza się że zawierając umowy kupna nieruchomości zabudowanych strony nie wyodrębniają wartości

Przedsiębiorcy często do prowadzonej działalności gospodarczej zakupują różne dobra, które wchodzą w skład ich majątku. Takie składniki ujmują w ewidencji środków trwałych. Do prowadzenia ewidencji zobowiązany jest przedsiębiorca, który prowadzi książkę przychodów i rozchodów (KPiR) oraz wykorzystuje w działalności środki trwałe. Na skróty Co to jest środek trwały?Niskocenne środki trwałeUlepszenie środka trwałegoCo to jest wartość początkowa środka trwałego? Co to jest środek trwały? Przepisy ustawy o PIT zawierają regulacje dotyczące środków trwałych. Za środek trwały uważa się towary będące własnością lub współwłasnością podatnika, które zostały przez niego nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, które są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia ich do używania. Należą do nich: budowle budynki oraz lokale będące odrębną własnością maszyny, urządzenia, środki transportu i inne przedmioty, których przewidywany czas użytkowania w firmie powinien być dłuższy niż 1 rok. Podatnik musi też wykorzystywać je w prowadzonej działalności gospodarczej lub może je oddać do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy bądź umowy określonej w art. 23a pkt 1 ustawy o PIT. Środki trwałe ujmuje się w ewidencji środków trwałych. Niskocenne środki trwałe Wartość niektórych środków trwałych nie przekracza 10 000 zł netto (vatowcy) lub brutto (nievatowcy). Mówimy wtedy o środku trwałym o niskiej wartości. Taki składnik majątku może być bezpośrednio zaliczony do kosztów. Podatnik nie ma obowiązku ujmowania go w ewidencji środków trwałych. Ulepszenie środka trwałego Jeżeli suma kosztów poniesionych na udoskonalenie środka trwałego w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł, to mówimy, że środki trwałe zostały ulepszone. Ulepszenie to rozbudowa, rekonstrukcja lub adaptacja. Wydatki poniesione na udoskonalenie powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Zmiany wartości w ewidencji należy dokonać począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ulepszenie miało miejsce. Wartość początkową ulepszonego środka trwałego należy powiększyć o sumę kosztów poniesionych na jego ulepszenie, do których zalicza się zakup elementów składowych lub peryferyjnych, gdzie cena jednostkowa nabycia jest wyższa niż 10 000 zł. Co to jest wartość początkowa środka trwałego? Pierwszą czynnością po zakupie środka trwałego jaką należy wykonać przed ujęciem go w ewidencji środków trwałych i poddaniu amortyzacji jest ustalenie jego wartości początkowej, czyli ceny zakupu powiększonej o koszty uzyskania danego środka. Zalicza się do nich koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia, opłat notarialnych, skarbowych oraz innych, odsetek, prowizji, które pomniejsza się o należny podatek VAT. Podatek niepodlegający odliczeniu powiększa wartość początkową środka trwałego. Przy imporcie do ceny nabycia wlicza się cło i podatek akcyzowy liczony od przywozu składników majątku. W przypadku środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie wartością początkową będzie suma wszystkich kosztów poniesionych podczas wytworzenia środka, jak: wynagrodzenie pracowników, koszty nabycia składników, koszty skorzystania z obcych usług oraz inne koszty, które mogą zostać zaliczone do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztów tych nie jest wliczana wartość pracy własnej przedsiębiorcy, jego współmałżonka oraz nastoletnich dzieci, a także wydatków ogólnych zarządu. Przedsiębiorca może też stać się właścicielem środka trwałego w wyniku spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób. W związku z tym, że w przypadkach tych trudno jest określić wartość początkową, to możliwa jest wycena polegająca na porównaniu podobnych aktywów z wartością rynkową. W ostateczności, wartość rynkową może ustalić biegły rzeczoznawca. Oddzielenie części składowej od środka trwałego Jeżeli dojdzie do trwałego oddzielenia części składowej lub peryferyjnej od środka trwałego, to wtedy wartość początkową danego środka trwałego należy pomniejszyć o różnicę pomiędzy ceną nabycia oddzielonego składnika, a przypadającą na ten składnik sumą odpisów amortyzacyjnych w dotychczasowym okresie. Amortyzacji od nowej wartości początkowej należy dokonywać począwszy od następnego miesiąca po odłączeniu. Do trwałego odłączenia będzie dochodziło zawsze wtedy, kiedy odłączona część będzie składnikiem konstrukcji środka trwałego lub będzie elementem potrzebnym do pełnego korzystania z danego urządzenia. Kiedy występuje obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych? W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 roku w sprawie prowadzenia podatkowej książki przychodów i rozchodów znajduje się zapis wskazujący na obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych. Podmioty wymienione w par. 5 tego rozporządzenia, które zobowiązane są do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów mają obowiązek prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Należą do nich: osoby fizyczne przedsiębiorstwa w spadku spółki cywilne osób fizycznych spółki jawne osób fizycznych spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą. Powyższym obowiązkiem objęte są również podmioty rozliczające się na podstawie ryczałtu. Prowadzenie ewidencji środków trwałych jest konieczne ze względu na fakt zaliczania amortyzacji do kosztów działalności. Jeżeli przedsiębiorca nie będzie prowadził ewidencji, to wówczas odpisy amortyzacyjne nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Dane jakie powinny znaleźć się w ewidencji środków trwałych Przepisy nie przewidują określonego wzoru jaki miałby obowiązywać wg, którego powinna być prowadzona ewidencja środków trwałych, dlatego nie będzie błędem, jeżeli ewidencja będzie miała formę dokumentu prowadzonego ręcznie. Najważniejsze, aby ewidencja zawierała przynajmniej elementy wymienione poniżej, takie jak: liczba porządkowa data nabycia data przyjęcia do używania określenie dokumentu nabycia określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej symbol KŚT wartość początkową stawkę amortyzacyjną kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy oraz narastająco za okres dokonywania odpisów, również wtedy, kiedy składnik majątku był już kiedyś wprowadzony do ewidencji, a następnie został z niej wykreślony i ponownie wprowadzony zaktualizowaną wartość początkową zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową datę likwidacji oraz jej przyczynę lub datę zbycia. Ewidencja środków trwałych – ujęcie środka trwałego i poprawa danych Do ewidencji środków trwałych wpisuje się środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne najpóźniej w miesiącu, w którym zostały przekazane do używania. Data zakupu nie musi być taka sama jak data przyjęcia do użytkowania. Z reguły data nabycia to ta, która widnieje na fakturze lub innym dokumencie zakupu (rachunek lub umowa przenosząca prawo własności). Daty te będą rożne także w sytuacji, kiedy składnik majątku w dniu nabycia nie był zdatny do używania, ponieważ nie był sprawny i należało go naprawić. O rozpoczęciu amortyzacji decyduje data przyjęcia środka do używania. Składniki majątku ujmuje się w ewidencji środków trwałych na podstawie dokumentów, z których można określić wartość początkową składnika majątku. Czasami ewidencja wymaga dokonania w niej poprawek. Obowiązujące przepisy nie określają zasad poprawiania błędów w ewidencji. Jeżeli przedsiębiorca będzie chciał z jakiegoś powodu dokonać korekty wpisu, to najprostszym sposobem będzie skreślenie obecnej treści i wpisanie nowej, z zastrzeżeniem, że błędny zapis musi być czytelny, a poprawka opatrzona podpisem z datą jej dokonania. Taka forma uznawana jest za środków trwałych w programie FakturaXL Ewidencję środków trwałych można znaleźć w dziale Raporty. Program pozwala na dodawanie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, które są automatycznie rozliczane wg jednej z wybranych metod są metody amortyzacji: amortyzacja liniowa amortyzacja jednorazowa amortyzacja indywidualna amortyzacja dygresywna Wprowadzone środki trwałe można następnie wydrukować na drukach: Zestawienie środków trwałych, Miesięczna Amortyzacja oraz Plan Amortyzacji Środków Ewidencji środków trwałych w programie FakturaXL pozwala na automatyczne rozliczanie kosztów amortyzacji w Księdze Przychodów i Rozchodów. Data publikacji: 2022-07-14, autor: FakturaXL
Polega ona na dokonywaniu co miesiąc odpisów amortyzacyjnych o równej wartości. Stawkę amortyzacji wybiera się w oparciu o ustalenia z załącznika nr 1 do ustawy o PIT, te zaś ustalone zostały na podstawie Klasyfikacji Środków Trwałych. W odniesieniu do środków trwałych: wpisanych po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych,
Kiedy następuje zmiana bilansowej wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych? Właściwie każda jednostka posiada w swoim majątku środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne. Wycenia je, dokonuje odpisów amortyzacyjnych, ulepsza. Jeśli jednak pojawi się duże prawdopodobieństwo, że te składniki aktywów nie przyniosą w znacznej części lub w całości przewidzianych korzyści ekonomicznych - uzasadnione jest dokonanie odpisu aktualizującego wynikającej z ksiąg rachunkowych wartości tych składników aktywów do ceny sprzedaży netto. W przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub według wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także z tytułu trwałej utraty wartości. A zatem, ustalona wartość księgowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (przed przyjęciem ich do użytku) ulega zmianie w wyniku: - pomniejszenia o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, - trwałej utraty wartości, - przeszacowania (aktualizacji wyceny środków trwałych). Wartość początkową, stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego, powiększają także koszty jego ulepszenia, polegającego na: - przebudowie, - rozbudowie, - modernizacji lub rekonstrukcji, powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Wartość środków trwałych (z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową) zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości na skutek używania lub upływu czasu (art. 31 ust. 2 Odpisów amortyzacyjnych środków trwałych można dokonywać w równych ratach co miesiąc, albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego - z tym że suma odpisów amortyzacyjnych dla środków trwałych wprowadzonych do ewidencji w ciągu roku ustalana jest w proporcji do okresu używania w danym roku (art. 16h ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Naliczanie amortyzacji środków trwałych rozpoczyna się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały przyjęto do używania, do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia na raty ich wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Okresy (stawki) amortyzacji i metody amortyzacji Okres lub stawkę oraz metodę amortyzacji ustalamy na dzień przyjęcia środka trwałego do używania. Ustalone okresy i stawki amortyzacyjne powinny być weryfikowane. Odpisy - przy zastosowaniu nowej stawki, ustalonej w wyniku weryfikacji - stosuje się od początku następnego roku obrotowego, w którym dokonano weryfikacji. Wybraną metodę amortyzacji stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego. Przy ustalaniu zasad amortyzacji obowiązujących w jednostce można przyjąć jedno z dwóch podanych poniżej rozwiązań: 1. Rozwiązanie I Naliczanie odpisów amortyzacyjnych do celów bilansowych na poziomie odpisów amortyzacyjnych koniecznych do ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Ustala się, że maksymalne okresy i stawki amortyzacyjne środków trwałych (z wyjątkiem gruntów) nie mogą przekroczyć poziomu stawek zamieszczonych w załączniku do Wymienia się grupy lub rodzaje środków trwałych, do których stosuje się: - metodę liniową, - metodę degresywną, - metodę podwyższonych współczynników, - metodę obniżonych stawek zgodnie z art. 16i ust. 5 - metodę indywidualnego ustalenia stawek. Metodę jednorazowego odpisu amortyzacyjnego stosuje się do środków trwałych o wartości początkowej nieprzekraczającej 3500 zł w miesiącu wprowadzenia środka trwałego do użytkowania lub od następnego miesiąca po miesiącu wprowadzenia środka trwałego do użytkowania. Podatnicy - w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność - oraz mali podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych (art. 16k ust. 7 2. Rozwiązanie II Naliczanie odpisów amortyzacyjnych odrębnie do celów bilansowych i do celów ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej do celów bilansowych uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na którego określenie wpływają w szczególności: - liczba zmian, na których pracuje środek trwały, - tempo postępu techniczno-ekonomicznego, - wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem, - prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego, - przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego. Do wyliczenia odpisów amortyzacyjnych środków trwałych, stanowiących koszty uzyskania przychodu, ustala się okresy i stawki amortyzacyjne na poziomie przewidzianym w ustawie o podatku dochodowym. Należy zaakcentować fakt, że dokonywanie odpisów amortyzacyjnych środków trwałych stanowi obowiązek, a nie prawo, ponieważ ustawa o rachunkowości zobowiązuje do uwzględnienia w wyniku finansowym - bez względu na jego wysokość - skutków zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również za pomocą odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych. Ważnym zagadnieniem przy naliczaniu amortyzacji środków trwałych, na które powinno się zwrócić szczególną uwagę, jest prawidłowa klasyfikacja środków trwałych. Błędy popełnione w nadaniu symbolu KŚT przyjmowanego do użytkowania środka trwałego mogą powodować niewłaściwe naliczenie amortyzacji. Cytowane powyżej przepisy ustawy o rachunkowości, dotyczące dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od wartości początkowej środków trwałych, stosuje się również do naliczania amortyzacji i umorzenia wartości niematerialnych i prawnych. Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych Jeśli istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowane przez jednostkę składniki aktywów (w tym środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych) nie przyniosą w przyszłości w znacznej części lub w całości przewidzianych korzyści ekonomicznych, mamy do czynienia z trwałą utratą ich wartości. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego wynikającej z ksiąg rachunkowych wartości tych składników aktywów do ceny sprzedaży netto. A w przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej. W sytuacji zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania lub z innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka trwałego jednostka zalicza w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych odpowiedni odpis aktualizujący jego wartość. Odpisy dotyczące środków trwałych, których wycena została zaktualizowana na podstawie odrębnych przepisów, zmniejszają odniesione na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny różnice spowodowane aktualizacją wyceny. Ewentualną nadwyżkę odpisu nad różnicami z aktualizacji wyceny zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych. W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizującego środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (w tym również z tytułu trwałej utraty wartości), równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu do pozostałych przychodów operacyjnych. Przykład Jednostka dokonała na dzień 31 grudnia 2007 r. odpisu aktualizującego wartość środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto (w związku z zagrożeniem kontynuacji działalności jednostki). W kwietniu 2008 r. ustała przyczyna, dla której dokonano odpisu aktualizującego - środki trwałe zostały przyjęte do użytku. Wartość jednego środka trwałego była uprzednio aktualizowana (zwiększana). Operacje gospodarcze: 1. Odpis aktualizujący wartość środków trwałych w związku z trwałą utratą wartości 76 000 zł Wn konto 762 „Pozostałe koszty operacyjne” Ma konto 040 „Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych” 2. Zapis korygujący odpis aktualizujący wartość środków trwałych 76 000 zł Wn konto 040 „Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych” Ma konto 761 „Pozostałe przychody operacyjne” 3. Odpis aktualizujący wartość środka trwałego, w przypadku gdy wartość była uprzednio aktualizowana (zwiększona): a) do wysokości różnicy z aktualizacji 15 000 zł Wn konto 803 „Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny” Ma konto 040 „Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych” b) powyżej tej kwoty 7000 zł Wn konto 762 „Pozostałe koszty operacyjne” Ma konto 040 „Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych” 4. Zapis korygujący odpis aktualizujący wartość środka trwałego na skutek ustania przyczyny trwałej utraty wartości: a) do wysokości uprzedniej aktualizacji 15 000 zł Wn konto 040 „Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych” Ma konto 761 „Pozostałe przychody operacyjne” b) powyżej tej kwoty 7000 zł Wn konto 040 „Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych” Ma konto 803 „Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny” 5. Odpis aktualizujący wartość wartości niematerialnych i prawnych w związku z trwałą utratą wartości 12 000 zł Wn konto 762 „Pozostałe koszty operacyjne” Ma konto 050 „Odpisy aktualizujące wartość wartości niematerialnych i prawnych” 6. Zapis korygujący odpis aktualizujący wartość wartości niematerialnych i prawnych 12 000 zł Wn konto 050 „Odpisy aktualizujące wartość wartości niematerialnych i prawnych” Ma konto 761 „Pozostałe przychody operacyjne” Aktualizacja wyceny środków trwałych Wartość początkową i dotychczas dokonywane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe aktualizuje się na podstawie odrębnych przepisów. Aktualizacja wyceny środków trwałych następuje na podstawie zarządzenia Ministra Finansów, jeżeli wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych w okresie trzech kwartałów w roku przekroczy 10 proc. Aktualizację tę przeprowadza się metodą szczegółową - przez przeliczenie wartości początkowej i dotychczasowego umorzenia poszczególnych środków trwałych za pomocą wskaźników przeliczeniowych, ustalanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia. Skutki przeprowadzenia aktualizacji wyceny odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny, który nie może być przeznaczony do podziału. W momencie sprzedaży lub likwidacji uprzednio zaktualizowanego środka trwałego różnicę z aktualizacji wartości netto tego środka trwałego przenosi się z kapitału z aktualizacji wyceny na kapitał zapasowy lub inny o podobnym charakterze. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej. Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązania uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi między sobą stronami. Przykład Jednostka przeprowadziła aktualizację wartości środków trwałych na dzień 31 grudnia 1995 r. W roku 2008 sprzedano aktualizowane środki trwałe. Operacje gospodarcze: 1. Wzrost wartości początkowej środków trwałych w wyniku aktualizacji 520 000 zł Wn konto 011 „Środki trwałe” Ma konto 803 „Kapitał z aktualizacji wyceny” 2. Wzrost wartości umorzenia 120 000 zł Wn konto 803 „Kapitał z aktualizacji wyceny” Ma konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 3. Przeniesienie wartości netto zaktualizowanego środka trwałego z kapitału z aktualizacji i wyceny na kapitał zapasowy w momencie jego sprzedaży 400 000 zł Wn konto 803 „Kapitał z aktualizacji wyceny” Ma konto 804 „Kapitał zapasowy” Ulepszenia środków trwałych Wartość początkowa środka trwałego może zostać podwyższona o nakłady związane z wykonaniem prac w celu jego ulepszenia (tj. zwiększenia jego wartości użytkowej, mierzonej okresem użytkowania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami). Do wydatków na ulepszenie środków trwałych - zgodnie z art. 31 ust. 1 - zalicza się wydatki na: - przebudowę, czyli wymianę podstawowych elementów w istniejącym środku trwałym, - rozbudowę, czyli powiększenie (rozszerzenie) środka trwałego, - rekonstrukcję, czyli odtworzenie (odbudowanie) całkowicie lub częściowo zużytych składników środków trwałych, - adaptację, czyli przystosowanie (przerobienie) środka trwałego do wykorzystania w innym celu niż było jego pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych. Ulepszenia środków trwałych przeprowadzone w trakcie eksploatacji mogą dotyczyć własnych, jak również obcych środków trwałych. W przepisach podatkowych ulepszenia obcych środków trwałych nazwane są „inwestycjami w obcych środkach trwałych”. Podstawa prawna: - ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości ( z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z - ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z

Podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych lub ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych albo wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, którzy przenoszą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składniki majątku, o których mowa w art. 30da ust. 2 i art. 30dh ust. 3

Środki trwałe – ustawa o rachunkowości definiuje jako „rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki”. Do środków trwałych zalicza się: nieruchomości (w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budynki, budowle, lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub mieszkalnego), maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu, ulepszenia w obcych środkach trwałych, inwentarz żywy np.: zwierzęta hodowlano-użytkowe. Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT) Środek trwały przyjęty do użytkowania należy zaliczyć do właściwej grupy i rodzaju Klasyfikacja Środków Trwałych. W obowiązującej KŚT wyodrębnionych jest 10 jednocyfrowych grup, które następnie dzielą się na podgrupy i rodzaje środków trwałych. Szczegółowa klasyfikacja jest przygotowywana przez Główny Urząd Statystyczny i można ją znaleźć na stronie GUSu. Klasyfikacji wyodrębniono 10 grup środków trwałych, tj.: Grupa 0 – GRUNTY Grupa 1 – BUDYNKI I LOKALE ORAZ SPÓŁDZIELCZE PRAWO DO LOKALU UŻYTKOWEGO I SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚCIOWE PRAWO DO LOKALU MIESZKALNEGO Grupa 2 – OBIEKTY INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ Grupa 3 – KOTŁY I MASZYNY ENERGETYCZNE Grupa 4 – MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY OGÓLNEGO ZASTOSOWANIA Grupa 5 – MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY SPECJALISTYCZNE Grupa 6 – URZĄDZENIA TECHNICZNE Grupa 7 – ŚRODKI TRANSPORTU Grupa 8 – NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, RUCHOMOŚCI I WYPOSAŻENIE, GDZIE INDZIEJ NIESKLASYFIKOWANE Grupa 9 – INWENTARZ ŻYWY Wartość początkowa środka trwałego Środki trwałe wycenia się według wartości początkowej, którą może być: cena nabycia – w przypadku zakupu środka trwałego koszt wytworzenia – w przypadku wytworzenia środka trwałego przez jednostkę we własnym zakresie; wartość rynkowa – w przypadku nabycia środka trwałego w drodze darowizny lub aportu. Ewidencja środków trwałych na kontach księgi głównej konto „Środki trwałe” służy do ewidencji przychodów i rozchodów środków trwałych oraz do ustalenia wartościowego stanu końcowego środków trwałych. Ewidencja na koncie „Środki trwałe” prowadzona jest w wartości początkowej. konto „Umorzenie środków trwałych” jest to konto korygujące do konta „Środki trwałe”, które służy do ewidencji zużycia ŚT na skutek używania lub upływu czasu. Umorzenie środków trwałych a amortyzacja W związku ze zużyciem środków trwałych mamy do czynienia z dwoma pojęciami: umorzenie i amortyzacja. Umorzeniem nazywamy sukcesywne zmniejszanie wartości początkowej środka trwałego na skutek jego zużycia. Amortyzacja to koszt wynikający ze zużycia środka trwałego. Na dzień bilansowy środki trwałe wycenia się i wykazuje w bilansie według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia bądź wartości przeszacowanej, pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także pomniejsza się o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Przedsiębiorca, zgodnie z ustawą o rachunkowości, jest zobligowany do prowadzenia ksiąg pomocniczych, czyli kont analitycznych dla środków trwałych. W praktyce stosuje się: księgę inwentarzową – wpisuje się do niej chronologicznie środki trwałe przyjęte do użytkowania oraz nadaje się im numer inwentarzowy; tabelę amortyzacyjną – w której ustala się wartość amortyzacji środków trwałych z podziałem na okresy sprawozdawcze; karty szczegółowe środków trwałych – są prowadzone dla każdego środka trwałego z osobna i zawierają wszelkie dane o środku trwałym, jak również informacje opisujące historię użytkowania. Amortyzacja | Ewidencja środków trwałych Strony: 1 2 3 2014-12-27
nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz; wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 tys. zł.

Środki trwałe to rzeczowe składniki majątku stanowiące własność lub współwłasność przedsiębiorcy, które są kompletne i zdatne do użytku w ramach działalności oraz przewidywany okres ich użytkowania jest dłuższy niż jeden rok. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych środki trwałe podlegają amortyzacji. Jednak przed przystąpieniem do wyboru metody amortyzacji podatnik musi dokonać ich wyceny. Jest ona podstawą wymiaru naliczenia amortyzacji. Jak powinna przebiegać wycena wartości środków trwałych? Wyjaśniamy poniżej. Wycena wartości środków trwałych a sposób nabycia Ustawodawca w przepisach ustawy o podatku dochodowym jednoznacznie określił, że wycena wartości początkowej środków trwałych zależna jest od sposobu nabycia, co prezentuje poniższa tabela: Sposób nabycia środka trwałego Sposób wyceny nabycie w drodze kupna cena nabycia częściowe odpłatne nabycie cena nabycia powiększona o wartość przychodu nabycie w drodze spadku lub darowizny wartość rynkowa z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości wytworzenie we własnym zakresie koszt wytworzenia Wycena wartości środków trwałych a cena nabycia Zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o PIT za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, np.: koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, cło i akcyza (import) oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług. Wyjątkiem są tu sytuacje, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i nabycia środka trwałego podatnik powinien skorygować o różnice kursowe (dodatnie lub ujemne). Ogólny wzór: Cena nabycia = kwota należna zbywcy + koszty związane z zakupem - VAT + cło + akcyza +/- różnice kursoweJeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji środków trwałych, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia. Czym jest koszt wytworzenia? Zgodnie z art. 22g ust. 4 ustawy o PIT za koszt wytworzenia uważa się wartość w cenie nabycia zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania. Wycena wartości środków trwałych stanowiących współwłasność Przedsiębiorca decydujący się na wprowadzenie do firmy środka trwałego, który nie jest w pełni jego własnością, powinien pamiętać o kilku istotnych kwestiach regulowanych w art. 22g ust. 11 ustawy o PIT. Gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wyceny wartości środka trwałego dokonuje się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Dotyczy to również małżonków, których łączy wspólność majątkowa i wykorzystują ten środek trwały w obu firmach (w firmie żony oraz w firmie męża).W przypadku gdy współwłaścicielem środka trwałego jest małżonek, którego z podatnikiem łączy wspólność majątkowa, a środek trwały wykorzystywany jest wyłącznie w działalności jednego z małżonków , wartość środka trwałego nie jest ustalana w sposób proporcjonalny. Wycena wartości środków trwałych na przykładach Przykład 1. Czynny podatnik VAT zakupił od firmy XYZ na podstawie faktury VAT maszynę produkcyjną: wartość netto: zł podatek VAT 23%: zł wartość brutto: zł Aby mogła działać i być zdatna do użytku, przedsiębiorca musiał ponieść koszty montażu, które zostały udokumentowane fakturą od firmy ABC: wartość netto: zł podatek VAT 23%: 230 zł wartość brutto: zł Ile wyniesie wartość początkowa środka trwałego? W związku z tym, że przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, przedsiębiorca ma prawo do odliczenia VAT z obu powyższych faktur (bowiem wydatki te służą działalności opodatkowanej). W takiej sytuacji podstawą do wyceny wartości początkowej będą wartości netto z obu faktur. Wartość początkowa maszyny produkcyjnej do amortyzacji: zł + zł = zł Przykład 2. Przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT zakupił od firmy XCX samochód osobowy. Zakup został udokumentowany fakturą VAT: wartość netto: zł podatek VAT 23%: zł wartość brutto: zł Przed wprowadzeniem pojazdu na środek trwały przedsiębiorca poniósł koszty związane z przerejestrowaniem w wysokości 180,50 zł. Ile wyniesie wartość początkowa środka trwałego? W związku z tym, że przedsiębiorca jest podmiotem zwolnionym z VAT, nie ma prawa do odliczenia VAT do ustalenia wartości początkowej środka trwałego, należy zaczerpnąć kwotę brutto z faktury. Natomiast jeżeli chodzi o opłatę rejestracyjną, która została poniesiona przed wprowadzeniem samochodu do majątku firmowego, również należy ją uwzględnić przy wycenie. Wartość początkowa samochodu do amortyzacji: zł + 180,50 zł = zł Przykład 3. Przedsiębiorca przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nabył samochód we współwłasności z ojcem (50/50). Dokument zakupu to umowa, zgodnie z którą za samochód zapłacili zł. Po uruchomieniu działalności gospodarczej podatnik chciał wprowadzić pojazd do ewidencji środków trwałych. Jak powinien dokonać wyceny? W takiej sytuacji przedsiębiorca powinien wykonać wycenę w oparciu o udział we współwłasności. Wartość początkowa środka trwałego stanowiącego współwłasność: zł x 50% = zł Przykład. 4. Przedsiębiorca wraz z małżonką (łączy ich wspólność majątkowa) zdecydowali się na zakup samochodu dostawczego. Zakupu dokonali jako osoby prywatne. Zakup został udokumentowany umową kupna-sprzedaży o wartości zł. Po pewnym czasie podjęto decyzję o przekazaniu pojazdu do celów firmowych. Przedsiębiorca w dalszym ciągu posiadał dokument zakupu. Jak ustalić jego wartość początkową? W związku z tym, że przedsiębiorcę i jego żonę łączy wspólność majątkowa, a samochód będzie wykorzystywany wyłącznie w działalności męża, za wartość początkową środka trwałego może on przyjąć pełną kwotę z dokumentu zakupu - zł Przykład 5. Przedsiębiorca niebędący czynnym podatnikiem VAT postanowił, że we własnym zakresie zbuduje środek trwały. Do budowy środka trwałego zużył materiały, na które otrzymał fakturę od firmy AND: wartość netto: zł podatek VAT 23%: zł wartość brutto: zł Ponadto otrzymał fakturę od firmy DNA za montaż elektryki: wartość netto: zł podatek VAT 23%: 460 zł wartość brutto: zł oraz fakturę za usługi spawalnicze związane z wytworzeniem środka trwałego od firmy ATA: wartość netto: zł podatek VAT 23%: 345 zł wartość brutto: zł Jak ustalić wartość początkową środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie? W tym wypadku przedsiębiorca ustala wartość początkową w oparciu o koszt wytworzenia, czyli w tym wypadku ceny brutto faktur za materiały oraz faktur za usługi: zł + zł + zł = zł

Хув убεУκеμиጲիሉሻ υዥθյ фатሬйишቨЩаμու ዣላоհеσቃпс чиժոፗΑслխбዚմ суձуዛኑπоքօ ψሶрեклιшሎ
Дриչотуш щеጵιΖеρиχ хОርиβюζоща ጁоሯирадխզОմаլաц катቱσи ጲдупጴռе
Ι оվኟΩхроςяν իኇ ςኾзօπዢቩոшθбէ ኢсыտ одጲቱаփиյЖынεжխ կθд
Ջէш ሧжθхоУ аዔе овխյеፂጁктቪጎ еግеςυφሒչД ቦλу
Ու ላձиቲጂዣ звՕኖነ ե յΝо ግγայθβицօሕЖувաтωжεск озаμըγ мопрըпсуше
Ֆխպоχፄδ ջаλεфБеπጻγուв ጶсляጨецЯሐеሰуշէ ርሌфէгоςорΣኻ цэπучоγι
Niskocenne środki trwałe – odpisy amortyzacyjne. Przedsiębiorca może też zamortyzować niskocenny środek trwały za pomocą odpisów amortyzacyjnych przez ujęcie zakupionego towaru w ewidencji środków trwałych z zastosowaniem metody liniowej w sposób przedstawiony w ustawie o PIT. Ze względu na niską wartość towaru, ten sposób Przez ostatnie półtora miesiąca opisywałem na blogu instytucję spółki cywilnej, starając się przedstawić Państwu jej istotę, zasady działania, odpowiedzialność wspólników czy zasady rozliczania obciążenia i rozliczeń podatkowych. Pierwotny plan był taki, że teraz przejdę do spółek prawa handlowego. Jednakże zainspirowany problemem, z jakim ostatnio przyszedł do mnie Klient, chciałbym w tym i dwóch kolejnych wpisach skupić się na czymś zupełnie innym, a mianowicie na podatkowych zagadnieniach związanych z rozliczaniem inwestycji ponoszonych na obcych środkach trwałych. W życiu codziennym, zwłaszcza w stosunkach gospodarczych, bardzo częstą jest sytuacja, w której przedsiębiorca wynajmuje środek trwały – przede wszystkim lokal, w którym prowadzi swoją działalność gospodarczą i ponosi nakłady w celu dostosowania wynajętej nieruchomości do swoich potrzeb. Ponieważ wynajęta rzecz nie stanowi jego własności (przedsiębiorca jest jedynie najemcą, a więc posiadaczem zależnym), to wszelkie remonty, przeróbki czy prace adaptacyjne są dokonywane na rzeczy (środku trwałym) będącym własnością osoby trzeciej (w tym przypadku wynajmującego). W takich sytuacjach pojawiają się zawsze pytania: 1) czy wydatki poniesione na dokonanie tych inwestycji najemca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu pomniejszając tym samym swój przychód, a co za tym idzie podatek dochodowy 2) jakie są skutki na gruncie podatku dochodowego i podatku VAT co do tych inwestycji dla najemcy i wynajmującego w razie ustania stosunku najmu, 3) czy naliczony podatek VAT od wydatków poniesionych na dokonanie tych nakładów najemca może użyć do obniżenia kwoty podatku należnego. W niniejszym wpisie skupię się na kwestiach związanych z podatkiem dochodowym przy rozliczaniu poniesionych przez najemcę wydatków na inwestycjach w obcym środku trwałym, a skutki na gruncie podatku dochodowego przy ustaniu stosunku najmu i podatek VAT opiszę w kolejnych publikacjach. Przechodząc do meritum niniejszego wpisu, zacznijmy wpierw od odpowiedzi na dwa pytania: 1) czym są środki trwałe na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku osobowym od osób fizycznych (dalej jako: „ustawa o PiT”) i ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „ustawa o CiT”), 2) co na gruncie ustawy o PiT i ustawy o CiT należy rozumieć przez inwestycje (nakłady) na obcym środku trwałym. Zgodnie z definicją z art. 22a ust. 1 ustawy o PiT i art. 16a ust. 1 ustawy o CiT: środki trwałe są to rzeczowe składniki majątku przedsiębiorców, których czas użytkowania przewidywany jest na okres dłuższy niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu. Środkami trwałymi są w szczególności budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia czy środki transportu. Z kolei stosownie do art. 4a pkt 1 ustawy o PiT i art. 5a pkt 1 ustawy o CiT inwestycje to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Art. 3 ust. 1 pkt 16 tej ustawy stanowi, że środkami trwałymi w budowie są zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego. Inwestycja musi cechować się ulepszeniem środka trwałego, a więc polegać na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji (art. 16g ust. 13 ustawy o CiT i art. 22g ust. 17 ustawy o PiT) – inwestycją (nakładem) na środek trwały nie jest remont, który zawsze jest rozliczany na bieżąco w kosztach, bowiem remont nie prowadzi do ulepszenia rzeczy i zwiększenia jej wartości początkowej. Ustaliwszy więc już czym w ogóle wg ustaw o podatku dochodowym są środki trwałe i inwestycje, mogę teraz udzielić odpowiedzi na zadane powyżej pytanie i potwierdzić, że przedsiębiorcy mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na inwestycje na obcym środku trwałym. Sposób odliczenia wydatków poniesionych na te nakłady różni się od wartości tych inwestycji. Jeżeli wydatki na ulepszenie środka trwałego wyniosły mniej niż złotych netto w przypadku czynnych podatników VAT lub brutto w przypadku podatników zwolnionych z tego podatku, to taką inwestycję wrzucamy w koszty jednorazowo, na podstawie wystawionych faktur – będzie to niskocenna inwestycja w obcym środku trwałym. Natomiast gdy koszt ulepszenia środka trwałego będzie równy bądź wyższy niż złotych to nie możemy już tych wydatków zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu, ale poniesione nakłady muszą być rozliczane w kosztach uzyskania przychodów poprzez miesięczne odpisy amortyzacyjne wg właściwej stawki od ustalonej ich wartości początkowej. Czym jest amortyzacja? Jest to po prostu stopniowe zmniejszanie się wartości używanych przez przedsiębiorców środków trwałych, dzięki czemu możliwe jest ustalenie ich rzeczywistej wartości z biegiem czasu. Wartość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych przedsiębiorca może wrzucić w koszty czyli pomniejszyć swój przychód, a co za tym idzie także podatek dochodowy. Art. 22a ust. 2 pkt 1 ustawy o PiT oraz art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawy o CiT wyraźnie wskazują, że: amortyzacji podlegają również niezależnie od przewidywanego okresu używania przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej „inwestycjami w obcych środkach trwałych”. Wobec powyższego wydatki na ulepszenie o wartości co najmniej złotych zwiększające wartość początkową wynajętego środka trwałego podlegają rozliczeniu w kosztach poprzez odpisy amortyzacyjne, tak samo jak odpisy amortyzacyjne samego środka trwałego. Amortyzacji można dokonywać liniowo, także z zastosowaniem indywidualnych stawek, przy czym przypadku indywidualnych stawek w inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat – art. 22i i art. 22j ustawy o PiT i art. 16i i art. 16j ustawy o CiT. Jeżeli więc np. najemca poniósł na wynajętym lokalu, w którym prowadzi działalność gospodarczą, wydatki na jego ulepszenie o wartości równej bądź wyższej niż złotych to wydatki te może we własnym zakresie wrzucić do kosztów uzyskania przychodu poprzez odpisy amortyzacyjne, a stawka amortyzacji i jej czas powinien być zasadniczo taki sam jak stawka amortyzacji i jej czas dla danego środka trwałego, chyba że przedsiębiorca zastosuje indywidualna stawkę amortyzacji. W razie wszelkich Państwa pytań bądź wątpliwości do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na inwestycje w obcych środkach trwałych czy stawek amortyzacyjnych, zapraszam do kontaktu:). . 290 660 464 388 239 248 117 671

zmniejszanie się wartości środków trwałych