Pasma górskie w Europie dzielimy według okresu powstania na: marealbidy , svekofenidy i karelidy , powstałe w orogenezach prekambryjskich (ponad 542 mln lat temu), kaledonidy , powstałe w orogenezie kaledońskiej trwającej od kambru po wczesny dewon (542 do 359 mln lat temu), Gospodarze zaskoczyli nas z rana wątróbką z cebulką. Pięknie dziękujemy, żegnamy się i uderzamy w kierunku Iranu. Jako, że dom naszych gospodarzy był ostatnim w mieście, sto metrów od furtki zaczyna się pierwszy dzisiaj, blisko dziesięciokilometrowy podjazd. Trochę zasmuceni tym faktem, psychicznie nastawiamy się na co najmniej godzinne podjeżdżanie, jednak los miał dla nas inne plany na ten ranek. Dosłownie po przejechaniu stu pierwszych metrów i kilku obrotach korbą łapie nas autostop. Nie my go, lecz wyjątkowo on nas. Do pracy jechała akurat ekipa drogowców i kiedy na dźwięk silnika ciężarówki odwróciłem głowę, ledwo nawiązaliśmy z nimi kontakt wzrokowy – oni już machali do nas z paki zachęcając do wsiadania. Szczęście jest tym większe, że minęło nas w przeciągu dnia nie więcej jak 4 ciężarówki i kilkanaście samochodów. Chwilę potem byliśmy już wraz rowerami na górze Ziła i w taki oto sposób zaczynamy nasza dzisiejszą jazdę. Autostop, który sam zlapal autostopowiczów Jechało się miło. Jeden robotnik trzymał mój rower, drugi robotnik trzymał rower Piotrka, trzeci przymierzał moje okulary, a my zostaliśmy posadzeni na ławeczce, plecami opierając się o kabinę. Kiedy porobiliśmy zdjęcia naszym dobrodziejom, lekko się rozgościliśmy i nastawiliśmy się na dłuższą jazdę, okazało się, że oni wcale nie jadą tak daleko jak to myśleliśmy, że się dogadaliśmy. Porozumiewaliśmy się oczywiście głównie za pomocą gestów i domysłów, wtrącając co jakiś czas nazwę miasta Chakaten. Po niespełna 5 kilometrach panowie oznajmiają, że kończymy jazdę, bo oni mają dziurę w jezdni do załatania, a my resztę tego pierwszego podjazdu musimy pokonać o własnych siłach. Teren cały czas faluje, ale nachylenie drogi jest na wysoce akceptowalnym poziomie. Olbrzymich rozmiarów góra czeka nas dopiero w połowie dnia, a to jest jedynie przedsmak, rozgrzewka, mała próba generalna naszych możliwości. Od tejże przełęczy do granicy jest tylko 60 kilometrów, przy czym 30 z górki i również 30 po płaskim. Jeśli uda nam się pokonać podjazd względnie szybko, to jest nadzieja na dotarcie do Iranu przed zmrokiem. Tymczasem jedziemy wzdłuż granicy z Azerbejdżanem, gdzie droga momentami nawet przekracza granicę (tak przynajmniej pokazuje GoogleMap). Jest w miarę chłodno i naszło sporo chmur – co jest akurat dobrym omenem przed czekającymi nas stromiznami. Początkowo cały ten dojazd do granicy z Iranem miał wyglądać zupełnie inaczej, mianowicie chcieliśmy jechać przez miasteczko Kadżaran. Całkowicie inną trasą, pociągniętą bardziej na zachód i prowadząca finalnie na to samo przejście graniczne. Niestety wczoraj w Kapan – gdzie był rozjazd na obie drogi – okazało się, że jest ona zamknięta ze względu na jakieś osuwiska czy inne nieszczęście i niejako zostaliśmy zmuszeni do wybrania alternatywnej drogi prowadzącej przez Tsav i niejaki Park Narodowy Arevik. Pokonując kolejno dwie przełęcze po 1200 metrów, zaczynamy nieśmiało zbliżać się do wcześniej wspomnianego kolosa mierzącego ponad dwa kilometry. Samochodów jak na lekarstwo, a co za tym idzie szanse na złapanie stopa mizerne. Pakujemy w siebie po batoniku i ochoczo zabieramy się do pedałowania. No dobra, może czasem zerkamy do tyłu w poszukiwaniu potencjalnej ciężarówki, ale najwidoczniej limit autostopów wyczerpaliśmy z samego rana. Chmury utrzymują się praktycznie cały czas, momentami nachylenie robi się ostrzejsze, ale na ogół jedzie się przyjemnie i bez większego nakładu sił. Podjazd o długości niespełna 20 kilometrów wije się kolejnymi wzgórzami niczym groźnie wyglądające, niezidentyfikowane, czarne węże pełzające poboczami drogi. Pokonując kolejne zakręty nie sposób odgadnąć, w którym kierunku została poprowadzona droga i gdzie znajduje się przełęcz. Jesteś pewny, że szczyt będzie gdzieś tam za drzewami na prawo od drogi, a tutaj okazuje się, że ta została pociągnięta w zupełnie odwrotnym kierunku. Takie to urozmaicenie podczas monotonnej i ciągnącej się w nieskończoność jazdy. Zatrzymuję tymczasem jeden akurat przejeżdżający samochód, celem doinformowania się. Pytam grzecznie kierowcę ile kilometrów zostało do przełęczy i czy aby na pewno jedziemy w dobrym kierunku. Facet w średnim wieku zmarszczył brwi, porozumiewawczo spojrzał na dwie współpasażerki i stwierdził, że droga prowadzi do Agarak, omijając wcześniej Meghri – czyli dokładnie tam gdzie chcemy jechać. Jeśli zaś chodzi o kilometry do przełęczy to mówi, że nie powinno być więcej jak 5, ale głowy nie da. Poza tym, raczej nic spektakularnego się nie dzieje, jedynie raz zostaliśmy zgarnięci z drogi przez robotników zajmujących się wyciąganiem ciężarówki, która wypadła na zakręcie w nocy. Nieszczęśnik zmiótł barierki ochronne, skosił kilkanaście drzew i wylądował na samym dole skarpy. Zginął na miejscu. Sami robotnicy troszeczkę się nudzili czekając na jakiś większy transport, to też zaprosili nas na małe śniadanie. Majster – fan motoryzacji – opowiadał jak to jeździł po Europie swoją ciężarową Scanią i zachęcał nas, żebyśmy poczekali aż nadjedzie pomoc i wtedy oni zabiorą nas na przełęcz. Robotnicy którzy zaprosili nas na posiłek. Zajmowali się wyjmowaniem ciężarówki, która spadła z skarpy zeszłej nocy ... ciężarówka... kierowca zginął na miejscu. Dziękujemy za ofertę, ale postanawiamy sami podjechać te kilka serpentyn. Kiedy okazało się, że na liczniku stuknęło już 10 kilometrów, a przełęczy dalej nie było widać, z góry nadjeżdża samochód i zatrzymuje się na poboczu po drugiej stronie drogi. Wysiada z niego ten sam gościu i tym razem stanowczo oznajmia, że do przełęczy zostało równe 6 kilometrów. Jeszcze zerknął raz na swój licznik i upewniwszy się, że policzył dobrze ponownie kiwnął twierdząco głową. Dobry człowiek specjalnie dla nas zmierzył odległość i choćby przez wzgląd na to jestem mu wstanie wybaczyć wcześniejszą wpadkę. Jeszcze poprosił o zdjęcie wraz z żoną (jak mniemam) i odjechał w pośpiechu. Miły akcent na rozstanie się z Armenią i Ormianami. Niedługo potem byliśmy już na przełęczy i szanse na dojechanie do Iranu były jak najbardziej prawdopodobne. Uwielbiam ten moment, kiedy po pokonaniu ostatnich metrów podjazdu wyłania się całkowicie nowy, często zaskakujący widok. Na górze żadnego znaku informującego o przełęczy, a już na pewno nie o wysokości. Specjalnie odpalony na tę okazję GPS w telefonie informuje o ponad 2300 metrach, więc całkiem niezły wynik. Oczom naszym ukazują się przepastne pasma górskie. Niezliczona ilość poszarpanych, ostro zakończonych i bliźniaczo podobnych do siebie szczytów. Czeka nas teraz piękny zjazd, prowadzący aż do samej granicznej rzeki Araks. Porcja zdjęć z zjazdu: Opuszczona wioska po drodze... zjazd w stronę rzeki Araks - granicznej z Iranem Kiedy wreszcie docieramy do granicy, oczom naszym ukazuje się rwący, pokaźnych rozmiarów wodny potwór, ogrodzony z obu stron drutem kolczastym, kilkurzędowym płotem (oczywiście pod napięciem) i znakami informującymi o zakazie fotografowania. Nagle temperatura skacze do co najmniej 35 stopni i wszystkie polary i długie spodnie lądują z powrotem w sakwach. Teraz już na dobre 2,3 tygodnie, ponieważ meteorolodzy raczej nie przewidują anomalii pogodowych w Iranie i jakiegoś nagłego ochłodzenia… Szczęśliwie jadąc wzdłuż rzeki mamy wiatr w plecy, więc całkiem sprawnie przemieszczamy się w kierunku przejścia granicznego Agarak – Nordooz. Po drodze mieliśmy jeszcze małą kontrolę paszportów przez Ormiańskiego pogranicznika. Straciliśmy przez to trochę czasu, ponieważ mundurowy czekał długo na potwierdzenie telefoniczne, że nie jesteśmy gdzieś notowani i trochę zaczynaliśmy się bać o to, gdzie złapie nas noc. Nie mamy pojęcia jak długo potrwa jeszcze kontrola na przejściu, a wszyscy wiedzą, że nocowanie w sąsiedztwie granicy nie jest zbyt mądrym posunięciem. Mając w pamięci to, że w Iranie jest prohibicja, udajemy się jeszcze na ostatnie piwko w przydrożnym barze. Kobieta tam sprzedająca opowiada jak to się żyje przy granicy z Iranem, twierdzi, że w porządku, do Irańczyków nic nie ma, ale sama w swoim długim życiu nie odwiedziła nigdy sąsiada zza rzeki. Jak mówi, nie zależy jej, tu jest przecież dobrze, wszystko ma i co ona w ogóle by tam miała robić u tych całych ‘muslimów’. Zachęca nas także do wzięcia pokoju w jej małym hoteliku, ale niestety nie stać nas na takie luksusy. Mimo to pani częstuje nas serem, pomidorami i życzy powodzenia. Żegnamy się i nieśmiało podążamy w kierunku szlabanu granicznego. Ostatnie piwko zaraz przed granicą... Przejście graniczne Armenii z Iranem jest dość rozległe i można dostać się tam taksówką z Agarak, udać pieszo lub też ta jak my rowerem. Dowolność wyboru. Wizę oczywiście trzeba wyrobić wcześniej i nie ma takiej możliwości, żeby otrzymać ją na granicy. Cały proces wyrabiania wizy jest dość skomplikowany i nietani… Na granicy bez większych ceregieli. Rowery przeprowadzamy przez długi korytarz, na końcu którego krótkim salam wita nas oficer siedzący w swojej małej kanciapie. Wszyscy pogranicznicy zawsze wyglądają tak samo. Ospali, znudzeni, zrezygnowani. Ten także niemrawo przygląda się wizie i skrupulatnie, z wybitnie angielską flegmą wklepuje wszystkie nasze dane do komputera. W następnym okienku inny celnik przybija pieczątkę, sprawdza wizę, zadaje kilka pytań dotyczących nas i naszych celów podróży i … to wszystko. Nawet nikt nie zapytał co mamy w sakwach, nie mówiąc już o ich prześwietlaniu czy chociażby zajrzeniu do środka. Na koniec mundurowy rzuca równie ospale Khodafez i już jesteśmy w Iranie. Ps. Zwrot ten znaczy w Farsi – Do Widzenia lub bardziej poetycko – Niech Bóg Cię chroni. Nie wnikam, którego boga miał na myśli celnik i który ma większa moc na pograniczu chrześcijaństwa i islamu, ale miło z jego strony. Dobry ospały człowiek. Po drodze wymieniamy jeszcze po 50 dolarów u cinkciarza. Należy pamiętać, że w Iranie są jakby dwa kursy wymiany walut i nigdy, przenigdy nie wymieniajcie w bankach i innych oficjalnych instytucjach. Można stracić naprawdę wiele. Po lekkich negocjacjach z Panem cinkciarzem jesteśmy w IRANIE. W kraju ajatollachów, perskich dywanów, kraju tajemniczym, kraju gdzie litrami pija się czarną herbatę, gdzie Polska to Lahestan, kraju podobno życzliwych i otwartych ludzi i kraju gdzie homoseksualizm i picie alkoholu karane jest śmiercią. Niby dużo czytaliśmy, sporo artykułów, relacji na blogach, książek i niby wiemy czego się spodziewać, ale jakieś obawy i sporo niepewności pozostało. Dodatkowo zakładamy jeszcze na granicy długie spodnie, które prawo obowiązujące w Iranie (szariat) nakazuje nosić mężczyznom. Jak to jest naprawdę i czy tyczy się to rowerzystów przekonamy się w późniejszych dniach, ale jak na razie strach przed nieznanym bierze górę i wolimy nie ryzykować. Wszystkie wyobrażenia o Irańczykach, których niewielka ilość zaprzątała jeszcze nasze głowy, runęły 300 metrów od granicy. Pierwszy Irańczyk jakiego zapytaliśmy o drogę, zaraz po zatrzymaniu samochodu na poboczu i wyjściu do nas, zanim nawet odpowiedział nam na pytanie, pierw zapytał czy coś się stało i jak może nam pomóc. Obowiązkowo zapytał także skąd jesteśmy i pochwalił się, że również kiedyś jeździł z kolegą rowerami obwieszonymi sakwami. Z uśmiechem na ustach – całkiem niezłym angielskim – powitał nas w swoim kraju, obdzwonił 3 znajomych, aby upewnić się, że posyła nas właściwą drogą i na koniec poprosił o zdjęcie na pamiątkę – żeby móc pokazać właśnie znajomemu sakwiarzowi. W miedzyczasie kilku innych rozentuzjazmowanych kierowców radośnie trąbiło w naszym kierunku – życzliwie przy tym machając. Nikt nie krzyczał, nikt nie groził…. Tak nas wita Iran, jednak na szersze obalanie stereotypów przyjdzie jeszcze czas w późniejszych wpisach. Wszak spędzimy tutaj ponad 2 tygodnie. Tymczasem robi się ciemno, a my jesteśmy w dalszym ciągu obok granicy. Wszyscy podróżni zgodnie twierdzą i jest to zasada numer jeden tycząca się noclegów na dziko, że nie należy spać przy granicy żadnego państwa. Jeśli jest to Iran, to tym bardziej. Dramatyzmu całej sytuacji dodaje to, że zaczął się właśnie podjazd i kilometry wpadają nad wyraz wolno. Nie mamy wyjścia i zmuszeni jesteśmy rozbijać się raptem 1500 metrów w linii prostej od granicy… To nie jedyny problem. Znalezienie miejsca na namiot także nie było łatwe. Mimo że wokoło żadnych zabudowań i świateł, ciężko było znaleźć jakieś płaskie, a zarazem osłonięte od drogi i granicy miejsce. W końcu kiedy było już bardziej ciemno niż jasno, odbiliśmy na kamienną ścieżkę, prowadzącą gdzieś jeszcze bardziej w górę i nie wybrzydzając zaczynamy brać się za rozkładanie namiotu. Tak – tym razem tylko jednego, ponieważ nie było czasu ani miejsca na dwa, a trzeba jeszcze coś przecież ugotować do jedzenia zanim totalnie będzie ciemno. Tym sposobem Piotrek bierze się za rozstawianie i mocowanie namiotu, a ja za odpalanie kuchenki. Obaj walczymy przy tym z mocnym wiatrem, który ani nie pozwala założyć tropiku na namiot, ani zagotować wody pod makaron… Kiedy już się uporaliśmy z całym tym biwakiem, wszystko ogarnia głucha cisza. Wiatr ustępuje, wokoło ciemna pustka, żadnych lamp. Szczęśliwie udało się nam znaleźć takie miejsce, że z drogi nas praktycznie nie widać, a od granicy dzieli nas niewielka skarpa. Tym sposobem jesteśmy w miarę bezpieczni, ale i tak trochę boimy się nocnej wizyty jakichś pograniczników. Wszak mogą za tym iść niemiłe konsekwencje z posądzeniem o szpiegostwo włącznie.
Serra de Mantiquiera to pasmo górskie występujące w brazylijskich górach, położone w południowej części kraju. Ma około 200 mil długości, a najwyższy punkt osiąga 9 180 stóp. Podczas gdy pasmo Sierra Nevada de Santa Marta znajduje się na wybrzeżu Brazylii, jest oddzielone od Andów. Obejmuje on obszar około 6 600 mil.
Informacje ogólne Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy. Iran jest położony na Bliskim Wschodzie, nad Morzem Kaspijskim, Zatoką Perską i Zatoką Omańską. Liczba ludności wynosi 81,6 mln, powierzchnia to 1 648 195 km2, a językiem urzędowym jest perski. Stolicą Iranu jest Teheran. Warunki klimatyczne Iran znajduje się pod wpływem klimatu kontynentalnego, który kształtowany jest przez otaczające pasma górskie. Kraj dzieli się na dwie strefy klimatyczne. Podzwrotnikową, która obejmuje większą część terytorium państwa i zwrotnikową, obejmującą nadbrzeżną strefę Zatoki Perskiej i Morza Arabskiego, na południu kraju. Iran należy do bardzo suchych krajów, gdzie opady są niewielkie, lub w niektórych miejscach, jak Wielka Pustynia Słona, zdarzają się raz na kilka lat. Jedynie obszary górskie, a zwłaszcza wysokie partie Elbursu charakteryzują się znaczną ilością opadów. Największa wilgotność powietrza jest w okresie zimowym, a najniższa latem, gdzie w wielu miejscach obniża się do 20%. W Iranie występuje podział na porę suchą i deszczową. Okres suchy trwa 6 do 8 miesięcy i zaczyna się w maju. Wyjątek stanowi wybrzeże Morza Kaspijskiego, gdzie występują opady całoroczne. Temperatury są bardzo skrajne, nie tylko pomiędzy latem i zimą, ale skrajność ta dotyczy także przebiegu dobowego. Najchłodniej jest w styczniu, gdzie ujemne temperatury są notowane na terenie całego kraju. Wyjątek stanowią wybrzeża Zatoki Perskiej i Morza Arabskiego. Średnie zimowe wartości termiczne wahają się od –4 °C na północy kraju do 10 °C na południu. W górach występuje piętrowość klimatyczna co wiąże się ze spadkiem temperatur wraz ze wzrostem wysokości. Wraz z nastaniem wiosny, temperatury szybko wzrastają, latem wartości te są wysokie, lub bardzo wysokie. Na Wyżynie Irańskiej średnia dobowa temp. wynosi od 35 do 40 °C. Najgorętszy region to fragment Niziny Mezopotamskiej gdzie maksymalne temperatury dochodzą nawet do 50 °C. Także w górach latem jest stosunkowo ciepło. Średnio w górach średnie termiczne wartości wynoszą od 16 do 20 °C. Główne bogactwa naturalne Szacuje się, że Iran posiada drugie największe złoża gazu i czwarte pod względem wielkości złoża ropy na świecie. Do pozostałych bogactw naturalnych zalicza się węgiel kamienny, rudę miedzi, rudę żelaza, cynk, ołów i siarkę. System walutowy, kurs i wymiana Oficjalną walutą w Iranie jest rial (IRR), dzielący się na 100 dinarów. W handlu używana jest również nieoficjalna jednostka toman, która jest równa 10 rialom. Kurs oficjalny (dla transakcji międzybankowych dotyczący jedynie wybranej grupy produktów i dostępny wybranym podmiotom) 1 EUR - 46 000 IRR; 1 USD - 42 000 IRR. Kurs wolnorynkowy (w kantorach) wynosi 1 EUR - 320 000 IRR, 1 USD – 285 000 IRR (stan na r.). Irańska waluta w ciągu ostatnich 3 lat uległa znacznemu osłabieniu i podlegała istotnym wahaniom kursu. W trakcie ostatnich 12 miesięcy za 1 EUR trzeba było zapłacić od 260 000 do 330 000 IRR. Walutę można swobodnie wymienić w kantorach od soboty do czwartku w godz. 11:00 – 16:00 (w czwartek do 13:00). Przy wymianie należy okazać dowód tożsamości (obcokrajowcy paszport). W Iranie nie działają zachodnie karty kredytowe i płatnicze. Oznacza to, że planując pobyt w Iranie należy przywieźć ze sobą odpowiednią ilość gotówki. W ostatnim okresie pojawiła się także możliwość doładowania pre-paidowych kart bankomatowych (usługa taka świadczona jest przez wybranych operatorów turystycznych). Religia Dominującą i zrazem państwową religią jest islam (szyizm). Wśród mniejszości znajdują się sunnici, wyznawcy chrześcijaństwa, zoroastryzmu i judaizmu. Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy 11 lutego – Rocznica Rewolucji Islamskiej 20 marca – Rocznica Nacjonalizacji Przemysłu Naftowego 21-23 marca – Irański Nowy Rok 1 kwietnia – Dzień Republiki Islamskiej (Ponadto szereg ruchomych świąt religijnych – zakończenie Ramadanu czy Ashura). Infrastruktura transportowa Lotniskiem obsługującym większość lotów międzynarodowych jest Teheran Imam Khomeini International Airport (IKA). Część lotów międzynarodowych jest także obsługiwanych przez lotnisko Teheran Mehrabad (THR) oraz lotniska w dużych irańskich miastach: Isfahan, Shiraz. Iran posiada gęstą sieć połączeń krajowych, obsługiwanych przez kilkanaście irańskich linii – lotniska obsługujące loty krajowe znajdują się praktycznie w każdym dużym irańskim mieście. Najważniejsze ośrodki miejskie w kraju są ze sobą połączone również siecią dróg ekspresowych. Iran posiada drogowe przejścia graniczne z Turcją (Bazargan, Sero), Azerbejdżanem (Astara), Armenią (Nour Dooz), Turkmenistanem (Bajgiran, Sarkhas), Irakiem (Marivan, Mehran), Afganistanem (Taybad) oraz Pakistanem (Mirjaveh). Z uwagi na obostrzenia związane z pandemią COVID-19 należy na bieżąco aktualizować informacje dot. zasad przekraczania ww. przejść granicznych. Główne porty morskie Iranu to: leżący nad Zatoką Perską Bandar Abbas, leżący nad Zatoką Omańską Chabahar oraz leżący nad Morzem Kaspijskim Bandar Anzali. Obowiązek wizowy Obywatele RP objęci są obowiązkiem wizowym podczas podróży do Iranu. O wizę należy ubiegać się w Ambasadzie Iranu w Warszawie. Posiadacze paszportów dyplomatycznych mogą przebywać w Iranie w terminie nie dłuższym niż 30 dni bez obowiązku wizowego. System administracyjny Ustrój polityczny Republika Islamska Władza ustawodawcza Islamskie Zgromadzenie Konsultacyjne Władza wykonawcza Prezydent Ebrahim Raisi / rząd Ebrahima Raisiego Struktura administracji gospodarczej Brak danych Sądownictwo gospodarcze Brak danych Gospodarka Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej Irańska gospodarka opiera się przede wszystkim na węglowodorach oraz na rolnictwie i usługach. Szacuje się, że Iran posiada drugie pod względem wielkości złoża gazu na świecie i zajmuje czwarte miejsce w rankingu zasobów ropy naftowej. Wpływy do budżetu w głównej mierze uzależnione były od zysków ze sprzedaży ropy oraz wyrobów petrochemicznych i sięgały od 30% do 40% (w zależności od źródła). Aktualnie trwa proces uniezależnienia się od ww. źródeł na rzecz powiększenia wpływów fiskalnych, wzmocnienia produkcji wewnętrznej i eksportu tzw. „non-oil goods”. Model gospodarczy Iranu można określić jako połączenie sektora prywatnego z bardzo dużymi wpływami administracji państwowej (zwłaszcza w zakresie surowców mineralnych). Oznacza to upaństwowienie głównych podmiotów gospodarczych oraz niebezpośrednie zarządzanie spółkami chcącymi kooperować z podmiotami państwowymi (np. via struktury bezpieczeństwa). Aktualny rozwój sytuacji gospodarczej IRI należy postrzegać przez pryzmat decyzji USA dot. wycofana się z porozumienia JCPOA oraz wprowadzenia przez administrację prezydenta D. Trumpa sankcji gospodarczych na Iran w 2018 r. W ich wyniku wszystkie wskaźniki makroekonomiczne zanotowały wyraźny spadek. Aktualnie, gospodarka Iranu stale pozostaje pod ogromną presją wynikającą z funkcjonowania sankcji, wpływu pandemii COVID-19 oraz wewnętrznych problemów strukturalnych. Dodatkowo, wybory prezydenckie jakie odbyły się w czerwcu 2021 r. oraz kształtowanie się nowego składu rządu, wprowadziły pewną stagnację na płaszczyźnie podejmowanych działań i aktywności politycznych i gospodarczych. Aktualnie jednym z najpoważniejszych problemów irańskiej gospodarki jest inflacja, która utrzymuje się na wysokim poziomie (w zależności od źródła od 36% do 55-60%), powodując stały wzrost cen wielu dóbr konsumpcyjnych oraz cen czynszów, nieruchomości czy samochodów. Dodatkowo, ograniczenie dochodów z eksportu ropy oraz szeroki wachlarz działań osłonowych i socjalnych bezpośrednio przełożyły się na znaczny wzrost deficytu budżetowego. Ze względu na dominację amerykańskiego systemu finansowego w rozliczeniach międzynarodowych, stale nierozwiązaną przeszkodą pozostaje brak funkcjonujących międzynarodowych kanałów bankowych. Jednocześnie, pod koniec lutego 2020 r. Międzynarodowa Grupa Specjalna do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) umieściła Iran na tzw. czarnej liście „high risk jurisdictions” i wezwała swoich członków do zastosowania wzmożonych środków kontroli działalności instytucji finansowych oraz transakcji mających związek z Iranem. W praktyce ogranicza to kooperację międzybankową również z podmiotami z Azji czy Bliskiego Wschodu, które w znacznym stopniu były wykorzystywane w obrocie dobrami nie podlegającymi sankcjom gospodarczym. Zarazem, inicjatywy europejskie takie jak INSTEX czy szwajcarski SHTA należy uznać za porażkę. Co więcej, czynniki wewnętrzne takie jak szeroko rozpowszechniona korupcja, przemyt czy brak przejrzystości przepisów dotyczących importu utrudniają Iranowi wykorzystanie własnego potencjału w rozwoju handlu zagranicznego. Pomimo posiadania przez Iran znacznych złóż węglowodorów i innych zasobów naturalnych, przemysł boryka się z problemem wolnych funduszy na serwis i nowe inwestycje. Błędne jest zatem założenie – często popularne wśród przedsiębiorców – iż irańskie przedsiębiorstwa posiadają nadwyżki środków, których dotychczas nie mogły wydatkować ze względu na sankcję. W istocie irańskie firmy, zarówno państwowe, jak i prywatne, częstokroć uzależniają zawarcie kontraktu od zapewnienia przez swojego kontrahenta finansowania projektu. W tym kontekście irański rynek może okazać się trudny dla przedsiębiorstw zainteresowanych transakcjami ad-hoc. Głównymi gałęziami przemysłu są produkcja ropy naftowej i gazu ziemnego, przemysł górniczy, wydobywczy, petrochemiczny, samochodowy oraz rolnictwo. Obecnie gospodarka Iranu w znacznej mierze opiera się na usługach, a także na eksporcie gazu ziemnego oraz produktów rolnych. Większość dużych zakładów przemysłowych w Iranie jest kontrolowana przez władze prowincji. Rozbudowany system biurokratyczno-decyzyjny blokuje jednak aktywność gospodarczą. Sektor prywatny obejmuje głównie drobny handel, gospodarstwa rolne i usługi. dlatego, pomimo wielu bogactw naturalnych, Iran nie wykorzystuje swojego potencjału ekonomicznego. Kontrowersyjne założenia polityki zagranicznej, nieuzasadnione wydatki i słabe zarządzanie oraz izolacja Iranu na arenie światowej sprawiają, że w kraju jest bardzo mała liczba inwestycji zagranicznych. W irańskim sektorze handlu detalicznego ważną rolę odgrywają tradycyjne, niezorganizowane formy handlu, jak bazary, kioski i małe sklepy, co wiąże się po części z poziomem dochodów społeczeństwa. Co ciekawe, mali i średni kupcy stanowią wpływowe lobby polityczne. W przemyśle dominuje sektor państwowy, natomiast w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw własność prywatna i spółdzielcza. Główne sektory gospodarki Sektor naftowy: Sektor oil & gas jest kluczowy dla irańskiego przemysłu. Irańska administracja jako priorytet traktuje pozyskanie inwestycji zagranicznych w obszarze naftowym, w celu zwiększenia poziomu wydobycia ropy i gazu, a w perspektywie zniesienia sankcji – zwiększenia możliwości eksportowych Iranu w tym obszarze. Priorytetem jest pozyskanie partnerów na eksploatację dzielonych z Irakiem złóż ropy naftowej oraz dzielonego z Katarem złoża gazu South Pars znajdującego się w Zatoce Perskiej. Jednocześnie przemysł naftowy produkuje, z przeznaczeniem eksportowym, bardzo duże ilości polimerów (PP, PE, PCV). Sektor wydobywczy, w tym wiertnictwo naftowe oraz sektor petrochemiczny jako element irańskiego sektora naftowego, objęte są sankcjami gospodarczymi nałożonymi przez USA. Przemysł górniczy: Sektor wydobywczy w Iranie, w tym rynek górniczy jest uznawany za kluczową i strategiczną gałąź przemysłu. W chwili obecnej, ze względu na embargo sankcyjne, występują znaczne problemy z utrzymaniem produkcji, dostępem do sprzętu wiertniczego, brakiem specjalistów czy serwisu górniczego. Obecnie Iran posiada przestarzałą infrastrukturę w przemyśle wydobywczym, jednakże w związku z planowanym wzrostem wydobycia, zamierza przeprowadzić stosowne inwestycje w tym obszarze (przy czym, podobnie jak w sektorze naftowym, Iran nie ma środków na zakup nowych technologii i zainteresowany jest przede wszystkim inwestycjami joint venture). Złoża kopalin znajdują się w centralnym Iranie w prowincjach Kerman, Yazd oraz Południowym Khorasanie (w okolicy miasta Tabas) oraz przy pograniczu północno-wschodnim. Sektor górniczy w całości objęty jest sankcjami gospodarczymi. Sektor rolnictwa: W Iranie uprawia się przede wszystkim pszenicę, jęczmień, ryż, kukurydzę, ziemniaki oraz buraki cukrowe, bawełnę, herbatę, tytoń, warzywa, palmę daktylową, drzewa cytrusowe, oliwki, winorośl, figi, migdały i pistacje. W górach i na półpustyniach hodowane są owce, kozy i bydło. W wodach przybrzeżnych prowadzone są połowy ryb, krewetek oraz pereł. Duże dochody przynosi też produkcja kawioru. Ze względu na uwarunkowania klimatyczne jedynie około 9% procent gruntów jest zdatna do uprawy. W znacznej mierze leżą one w północno-zachodnim Iranie u wybrzeży Morza Kaspijskiej (prowincje Gilan oraz Mazandaran). Iran jest importerem netto żywności, jednakże osiągnął wysoki poziom samowystarczalności w produkcji pewnych produktów (pszenica, mleko, ryby, mięso). Rolnictwo opiera się przede wszystkim na średniej wielkości gospodarstwach rolnych (10-50 ha). Iran jest światowym potentatem w produkcji szafranu, pistacji, miodu, berberysu pospolitego oraz owoców jagodowych, a także daktyli. Ponadto wśród największych upraw znajdują się: ryż, jęczmień, kukurydza, buraki cukrowe i owoce ( jabłka i cytrusy) oraz rośliny strączkowe. Ogólnie rzecz ujmując, sektor charakteryzuje się prymitywnymi metodami upraw, jałową glebą oraz niedoborem wody. Pomimo to, realizowane są projekty mające na celu zwiększenie produkcji rolnej, budowane są wielofunkcyjne zapory i zbiorniki wodne wzdłuż rzek w górach Zagros i Alborz. Ponadto trwają procesy modernizacji i mechanizacji upraw i hodowli zwierząt, a także programy redystrybucji ziemi. W związku z ograniczoną ilością opadów, wysokim wskaźnikiem parowania oraz destrukcyjną gospodarką rolną i wodną, Iran jest zaliczany do grupy państw podatnych na degradację gleby, erozję wietrzną i pustynnienie. Wg organizacji Forests, Range and Watershed Management Organization, procesem tym zagrożone jest ok 100 mln ha powierzchni kraju. Przemysł samochodowy: Rynek motoryzacyjny w Iranie, po sektorze węglowodorów i wydobywczym, jest jednym z kluczowych dla Islamskiej Republiki Iranu. Niektóre źródła wskazują, że wraz z branżami pokrewnymi stanowi trzecią największą gałąź irańskiej gospodarki. Wg oficjalnych danych w Iranie zarejestrowanych jest ok. 1200 podmiotów produkujących części i podzespoły wykorzystywane w produkcji pojazdów. Do największych graczy na rynku zalicza się Iran Khodro Company i Saipa Motor Corporation (te dwa podmioty mają ok 65% udziału w rynku), a także Pars Khodro, Renault Pars, Peugeot, Zamyad i Nissan. Należy jednak zaznaczyć, że po przywróceniu sankcji gospodarczych, ten sektor gospodarki zanotował znaczne spadki w produkcji, przede wszystkim ze względu na przerwanie łańcucha dostaw podzespołów i części zamiennych. Obecnie irański przemysł samochodowy nie ma dostępu do nowoczesnych i sprawdzonych podzespołów stosowanych w przemyśle motoryzacyjnym, w związku z czym występuje duży popyt na produkty odpowiedniej jakości od poddostawców renomowanych firm motoryzacyjnych. Dane szacunkowe wskazują, ze w Iranie zarejestrowanych jest ponad 10,9 mln. pojazdów. Są to głównie samochody rodzimej produkcji, głównie oparte na licencjach koreańskich i francuskich, gdzie przeważają technologie lat ‘90, o nieco podwyższonych standardach technicznych i bezpieczeństwa. Większość aut spełnia normy Euro 4, co w połączeniu z niską jakością paliwa wytwarzanego w IRI powoduje, że znaczna część produkcji skierowana jest tylko na rynek wewnętrzny oraz dla krajów ościennych. Sektor samochodowy objęty jest amerykańskimi sankcjami gospodarczymi. Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych Wyszczególnienie Rok bieżący lub rok z aktualnie dostępnymi danymi rok poprzedni PKB 410,1 mld $ (2020) 458,5 mld $ (2019) PKB na jednego mieszkańca 6,476 $ (2019) 5,506 $ (2019) Tempo wzrostu PKB w procentach 0,7% (2020) -4,9% (2019) Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach 52% (2020) Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach 42 % (2020) 31 % (2019) Stopa bezrobocia w procentach 9,6% (2020) 12,1% (2019) Wartość obrotów handlu zagranicznego (w Euro lub USD) 65,5 mld $ (2020) 55,3 mld $ (2019) Wartość eksportu (w Euro lub USD) 24,4 mld $ (2020) 27 mld $ (2019) Wartość importu (w Euro lub USD) 38,8 mld $ (2020) 28,3 mld $ (2019) Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach b/d b/d Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania (w Euro lub USD) b/d b/d Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą (w Euro lub USD) b/d b/d Handel zagraniczny Handel zagraniczny Iranu, od czasu przywrócenia sankcji gospodarczych przechodzi proces transformacji i ukierunkowania na rozwój współpracy z Chinami, krajami azjatyckimi i krajami regionu BW, kosztem spadku wymiany handlowej z państwami UE. Handel IRI z 15 sąsiednimi krajami w pierwszym półroczu 2021 r. wyniósł 22,59 mld USD, z czego eksport osiągnął wartość 11,22 mld USD, a import wyniósł 11,37 mld USD. Głównymi partnerami handlowymi w regionie pozostają Irak (3,84 mld USD), Turcja (2,31 mld USD), ZEA (2,43 mld USD) i Afganistan (0,99 mld USD). Dla porównania bilans handlowy Iran – Chiny w 2020 r. wyniósł 18,7 mld USD. Inwestycje zagraniczne Brak danych Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym Iran jest członkiem w Organizacji Współpracy Gospodarczej (ECO), OPEC, Gas Exporting Countries Forum (GECF). W Światowej Organizacji Handlu (WTO). W 2021 r. został także przyjęty do SzOW. Stosunki gospodarcze z Unią Europejską Przed przywróceniem sankcji gospodarczych w 2018 r., UE wspólnie z Chinami była głównym partnerem handlowym IRI. Aktualnie UE (całościowo) zajmuje drugą lokatę w tym aspekcie. W 2020 r. UE wygenerowała 12,3% wymiany handlowej Iranu. Całkowity bilans handlowy pomiędzy UE a Iranem w wyniósł 4,5 mld euro, z czego eksport do IRI stanowił 3,8 mld euro, a import 0,7 mld euro. Z kolei Iran zajmuje 56. lokatę na liście partnerów handlowym UE. W ciągu pierwszych siedmiu miesięcy 2021 r. (styczeń-lipiec), wymiana handlowa Iran - UE osiągnęła 2,58 mld EUR, co oznacza spadek o 2,6% w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku. Głównym partnerem handlowym stale pozostają Niemcy (1,01 mld EUR, spadek o 7% rok do roku ) oraz Włochy (0,35 mld EUR, spadek o 10,9% rok do roku). Dwustronna współpraca gospodarcza Gospodarcze umowy dwustronne Umowa między Rządem RP a Rządem Islamskiej Republiki Iranu w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu; Umowa o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Islamskiej Republiki Iranu; Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Islamskiej Republiki Iranu o współpracy gospodarczej. Teksty obowiązujących umów dostępne są na portalu Dwustronna wymiana handlowa Wymiana handlowa PL z IRI w okresie 2018 - 2020 r. (czyli od wystąpienia USA z porozumienia JCPOA) notowała systematyczny, gwałtowny spadek. Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku wartości wymiany handlowej IRI z całą UE. W pierwszym półroczu 2021 r. możemy zauważyć delikatne zwiększenie wymiany handlowej, jednak osiągane wartości pozostają znacznie poniżej tych z okresu obowiązywania JCPOA. Aktualnie Iran jako partner handlowy Polski, zajmuje 96 pozycję mierzoną wysokością eksportu i 94 pozycję mierzoną wysokością importu. Udział IRI w strukturze całej wymiany handlowej wynosi 0,02% (eksport) i 0,01% (import). W wartościach bezwzględnych do sierpnia br. Polska wyeksportowała towary o wartości 30,2 mln EUR i zakupiła dobra o wartości 24,3 mln EUR. Poniżej podstawowe dane statystyczne: EKSPORT Wartość w mln EUR Udział w rynku Pozycja Iranu jako partnera handlowego mierzona wysokością obrotów 2017 121,6 0,06% 67 2018 66,2 0,03% 82 2019 39,2 0,02% 100 2020 27,5 0,01% 108 Sierpień 2021 30,2 0,02% 96 IMPORT Wartość w mln EUR Udział w rynku Pozycja Iranu jako partnera handlowego mierzona wysokością obrotów 2017 83 0,04% 78 2018 152,1 0,07% 71 2019 21,6 0,01% 110 2020 30,3 0,01% 108 Sierpień 2021 24,3 0,01% 94 Wzajemne inwestycje Brak danych Współpraca regionalna* Brak danych Współpraca samorządów gospodarczych Brak danych Dostęp do rynku Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług Dostęp do rynku w Iranie jest utrudniony przez duży stopień biurokratyzacji oraz scentralizowania gospodarki, a także fakt, że od połowy 2018 roku rynek irański jest objęty sektorowymi sankcjami gospodarczymi, które w znacznym stopniu utrudniają nawiązanie relacji handlowych. W Iranie otrzymanie pełnej informacji o barierach w handlu i inwestycjach jest trudne. Prowadzi to do sprzecznych często wniosków, kiedy to nie jest jasne czy istnieją restrykcje czy nie, względnie czy są w mocy na określony czas. Eksporter napotyka na brak przejrzystości i jednoznaczności informacji w tym zakresie. Do podstawowych problemów należy także zaliczyć problemy z transferami bankowymi – polskie banki obecnie odmawiają przyjęcia zleceń realizacji transakcji do/z Iranu. Wynika to wprost z tzw. sankcji drugorzędnych, gdzie banki z aktywami i relacjami z USA nie mogą współpracować z Iranem. Ponadto w Iranie od końca 2018 roku funkcjonuje lista towarów, których nie wolno importować i eksportować. Osoby fizyczne oraz prawne mające zamiar prowadzić bezpośrednią aktywność ekonomiczną na terytorium Iranu muszą zarejestrować swoje działania w Ministerstwie Handlu oraz Irańskiej Izbie Handlowej. Rejestracja skutkuje wydaniem swego rodzaju „dowodu tożsamości” handlowej, który należy przedkładać przy zawieraniu wszelkich umów handlowych. Z kolei, rejestracja w Ministerstwie Gospodarki i Finansów IRI jest wymagana przy sprawach związanych z kwestiami celnymi oraz podatkowymi. Aktualnie najprostszym sposobem na nawiązanie relacji handlowych z Iranem wydaje się skorzystanie z usług oficjalnego pośrednika (podmiot taki jest oficjalnie zgłoszony i zarejestrowany w Irańskiej Izbie Handlu, Przemysłu, Górnictwa i Rolnictwa – ICCIMA). Pewnym zagrożeniem dla potencjału współpracy gospodarczej jest forsowana przez władze polityka tzw. gospodarki oporu, sprowadzająca się do wzmacniania własnych możliwości produkcyjnych i stosowania mechanizmów protekcjonistycznych, kosztem importu. Ważnym elementem jest także w tym kontekście dostosowanie oferty polskich przedsiębiorstw do rzeczywistych potrzeb irańskiego rynku oraz upodobań irańskich klientów, nieraz różniących się od preferencji klientów polskich. Dostęp do rynku pracy Brak danych Nabywanie i wynajem nieruchomości Brak danych System zamówień publicznych Brak danych Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych Tradycyjnie w Iranie dominuje kultura spotkań osobistych, które są elementem budowania zaufania między partnerami. Spotkania organizowane są często nawet wówczas, gdy wiadome jest, iż nie przyniosą wiążących ustaleń – istotne jest podtrzymanie kontaktu z partnerem. Często praktykowane jest używanie w komunikacji służbowej maili prywatnych z adresów na gmail czy yahoo, a także wykorzystywanie w tym celu komunikatorów takich jak WhatsApp, Telegram, Facebook itp., dotyczy to także osób pełniących funkcje oficjalne. Jednym z kroków mogących pomóc w budowie wizerunku jest zaproszenie irańskiego kontrahenta do Polski w celu pokazania zakładu czy miejsc związanych z danym przedsiębiorstwem, pod warunkiem faktycznego zaawansowania rozmów. Kobiety przyjeżdzające z zagranicy traktowane są z szacunkiem. Są częstymi uczestniczkami polskich i europejskich delegacji biznesowych do Iranu. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zasad islamskiego stroju – obowiązuje strój zakrywający sylwetkę, a na głowie należy mieć chustę. W praktyce można zastosować dłuższą marynarkę lub tunikę ze spodniami oraz chustę. Należy pamiętać, że podczas spotkań z przedstawicielami administracji publicznej podczas przywitania nie podaje się kobietom ręki, a jedynie skłania się głowę. Zasada ta zwykle nie obowiązuje podczas spotkań prywatnych. W większości wypadków irańscy przedsiębiorcy posługują się w stopniu co najmniej dobrym j. angielskim. W niewielu przypadkach konieczne jest korzystanie z usług tłumacza. Jeśli kierownictwo firmy nie zna języka w wystarczającym stopniu, zwykle zaprasza na rozmowę jednego z pracowników, który tłumaczy spotkanie. Podczas spotkań przyjęte jest wręczanie drobnych upominków np. gadżetów firmowych. Należy pamiętać, że podczas spotkań oficjalnych nie należy wręczać alkoholu, który jest w Iranie zakazany. Ze względu na obowiązujący w Iranie dress code nie jest także praktykowane ofiarowywanie krawatów. Generalnie irańscy przedsiębiorcy postępują w sposób uczciwy. Problematyczna – z europejskiego punktu widzenia – może okazać się niechęć do odmawiania wprost. W irańskiej kulturze bezpośrednia odmowa jest uważana za obrazę, dlatego chcąc odmówić rozmówca zacznie kluczyć, sugerować inne rozwiązania lub nie będzie chciał wskazać terminu. Przeciąganie podejmowania decyzji nie musi jednak oznaczać decyzji negatywnej, a wynika z długotrwałego procesu budowania zaufania i odmiennych od europejskich uwarunkować podejmowania decyzji. Zdarzają się przypadki prób wyłudzenia zaproszeń od polskich firm w celu otrzymania wiz Schengen. Oszustwo polega na wysłaniu przez nieznaną osobę e-maila z prośbą o wystawienie zaproszenia wizowego na wskazany termin w celu przeprowadzenia pilnych rozmów biznesowych. Wiadomości te są zwykle pisane bardzo słabym j. angielskim i są łatwe do „przejrzenia”. Przydatne kontakty i linki à Izba Handlowa, podmiot podległy Ministerstwu Przemysłu i Handlu Iranu - à Irańska Organizacja Promocji Handlu à System informacji taryfowej ISZTAR, – pozwala dokonać sprawdzeń, czy eksport danego towaru do Iranu objęty jest ograniczeniami lub zakazem. Sprawdzeń dokonuje się za pomocą kodu taryfy celnej produktu. --> Organization for Investment, Economic and Technical Assistance of Iran – Invest in Iran. Na stronie informacje o trybie rejestracji spółki w Iranie oraz informacje na temat projektów inwestycyjnych. àIran International Exhibitions Co. Publiczna firma organizującą najważniejsze imprezy targowe w Iranie. Na stronie dostępny jest kalendarz targów. Najważniejsze irańskie targi odbywają się zwykle na terenie Międzynarodowych Targów Teherańskich. à Irańsko – Polska Izba Handlowy à unijny helpdesk ds. współpracy z Iranem Data aktualizacji:

To pasmo górskie nie jest przesadnie wysokie, jego maksymalne wysokości ledwo przekraczają 2.000 metrówJego najwyższym szczytem jest Tidirhin, który ma 2.452 metry wysokości i znajduje się w regionie Retama. ciekawie plaże wybrzeża Rif u podnóża gór są najlepsze w Maroku, co czyni je ważną atrakcją turystyczną. Atlas średni

Europa jest jednym z najmniejszych kontynentów, ale jest domem dla niektórych z największych pasm górskich. Około 20% całkowitego lądu kontynentu uważa się za górzysty, nieco mniej niż 24% całkowitego lądu świata, który pokrywają góry. Góry Europy były domem dla niektórych z najśmielszych wyczynów w historii, używanych zarówno przez odkrywców, jak i watażków. Zdolność do bezpiecznego poruszania się po tych pasmach górskich pomogła ukształtować świat, który jest teraz znany dzięki szlakom handlowym i osiągnięciom militarnym. Dziś te pasma górskie są głównie używane do jazdy na nartach lub podziwiania ich cudownych widoków. Pięć najdłuższych pasm górskich w Europie Góry Skandynawskie: 1762 km (1095 mil) Znane również jako Skandy, to pasmo górskie rozciąga się przez Półwysep Skandynawski. Są to najdłuższe pasmo górskie w Europie. Góry nie są uważane za bardzo wysokie, ale są znane ze swojej stromości. Zachodnia strona opada do Morza Północnego i Norweskiego. Jej północne położenie sprawia, że ​​jest podatna na pola lodowe i lodowce. Najwyższym punktem jest Kebnekaise na 2469 metrach (8100 stóp). Karpaty: 1500 kilometrów (900 mil) Karpaty rozciągają się na całą Europę Wschodnią i Środkową. Są to drugie pod względem długości pasmo górskie w regionie i można je podzielić na trzy główne części: Karpaty Wschodnie, Karpaty Zachodnie i Karpaty Południowe. W tych górach znajduje się drugi co do wielkości dziewiczy las w Europie . Są także domem dla dużej populacji niedźwiedzi brunatnych, wilków, kozic i rysi. Wędrowcy mogą znaleźć u podnóża wiele źródeł mineralnych i termalnych. Najwyższym punktem jest Gerlachovský štít na 2654 m (8707 stóp). Alpy: 1200 kilometrów (750 mil) Alpy są prawdopodobnie najbardziej znanym pasmem górskim w Europie. Ten pasmo górskie obejmuje osiem krajów: Francję, Włochy, Niemcy, Austrię, Słowenię, Szwajcarię, Monako i Liechtenstein. Hannibal kiedyś słynął na słoniach, ale dziś pasmo górskie jest bardziej domem dla narciarzy niż pachydermów. Poeci romantyczni byliby zachwyceni eterycznym pięknem tych gór, czyniąc je tłem dla wielu powieści i wierszy. Rolnictwo i leśnictwo stanowią dużą część gospodarki tych gór wraz z turystyką. Alpy pozostają jednym z najpopularniejszych celów podróży na świecie. Najwyższym punktem jest Mount Blanc na 4810 metrach (15 781 stóp). Góry Kaukazu: 1100 kilometrów (683 mil) To pasmo górskie wyróżnia się nie tylko swoją długością, ale także faktem, że jest linią podziału między Europą a Azją. To pasmo górskie było ważną częścią historycznego szlaku handlowego znanego jako Jedwabny Szlak , który łączył starożytny świat wschodni i zachodni. Był używany już w 207 przewożąc jedwab, konie i inne towary do handlu między kontynentami. Najwyższym punktem jest Elbrus na 5642 metrach (18510 stóp). Apeniny: 1000 kilometrów (620 mil) Pasmo górskie Apeninów rozciąga się na całej długości Półwyspu Włoskiego. W 2000 roku włoskie Ministerstwo Środowiska zasugerowało rozszerzenie zasięgu o góry północnej Sycylii . Ten dodatek zwiększyłby zasięg 1500 kilometrów (930 mil), wiążąc je na długość z Karpatami. Posiada jeden z najbardziej nienaruszonych ekosystemów w kraju. Góry te są jednymi z ostatnich naturalnych ostoi największych europejskich drapieżników, takich jak włoski wilk i niedźwiedź brunatny, które wyginęły w innych regionach. Najwyższym punktem jest Corno Grande na 2912 metrach (9553 stóp).
Tatry. Tatry to najpopularniejszy wybór turystów. Najwyższe pasmo górskie w Polsce przyciąga nie tylko krajobrazami, ale też wyjątkową atmosferą. Znajdziesz tu najpiękniejsze miejsca w polskich górach zimą, wysokie szczyty i cały wachlarz możliwości spędzenia wolnego czasu.
iStockPasmo Górskie W Iranie - zdjęcia stockowe i więcej obrazów Pismo perskie - Pismo perskie, Arabia, AzjaPobierz to zdjęcie Pasmo Górskie W Iranie teraz. Szukaj więcej w bibliotece wolnych od tantiem zdjęć stockowych iStock, obejmującej zdjęcia Pismo perskie, które można łatwo i szybko #:gm1060484902$9,99iStockIn stockPasmo górskie w Iranie – Zdjęcia stockowePasmo górskie w Iranie - Zbiór zdjęć royalty-free (Pismo perskie)OpisTypical landscape in central Iran between Shiraz and IsfahanObrazy wysokiej jakości do wszelkich Twoich projektów$ z miesięcznym abonamentem10 obrazów miesięcznieNajwiększy rozmiar:4830 x 2229 piks. (40,89 x 18,87 cm) - 300 dpi - kolory RGBID zdjęcia:1060484902Data umieszczenia: 1 listopada 2018Słowa kluczowePismo perskie Obrazy,Arabia Obrazy,Azja Obrazy,Bez ludzi Obrazy,Fotografika Obrazy,Góra Obrazy,Horyzontalny Obrazy,Iran Obrazy,Islam Obrazy,Krajobraz Obrazy,Kultura Bliskiego Wschodu Obrazy,Kultura irańska Obrazy,Natura Obrazy,Odkrycie Obrazy,Panoramiczny Obrazy,Pejzaże Obrazy,Piasek Obrazy,Podróżowanie Obrazy,Pokaż wszystkieCzęsto zadawane pytania (FAQ)Czym jest licencja typu royalty-free?Licencje typu royalty-free pozwalają na jednokrotną opłatę za bieżące wykorzystywanie zdjęć i klipów wideo chronionych prawem autorskim w projektach osobistych i komercyjnych bez konieczności ponoszenia dodatkowych opłat za każdym razem, gdy korzystasz z tych treści. Jest to korzystne dla obu stron – dlatego też wszystko w serwisie iStock jest objęte licencją typu licencje typu royalty-free są dostępne w serwisie iStock?Licencje royalty-free to najlepsza opcja dla osób, które potrzebują zbioru obrazów do użytku komercyjnego, dlatego każdy plik na iStock jest objęty wyłącznie tym typem licencji, niezależnie od tego, czy jest to zdjęcie, ilustracja czy można korzystać z obrazów i klipów wideo typu royalty-free?Użytkownicy mogą modyfikować, zmieniać rozmiary i dopasowywać do swoich potrzeb wszystkie inne aspekty zasobów dostępnych na iStock, by wykorzystać je przy swoich projektach, niezależnie od tego, czy tworzą reklamy na media społecznościowe, billboardy, prezentacje PowerPoint czy filmy fabularne. Z wyjątkiem zdjęć objętych licencją „Editorial use only” (tylko do użytku redakcji), które mogą być wykorzystywane wyłącznie w projektach redakcyjnych i nie mogą być modyfikowane, możliwości są się więcej na temat obrazów beztantiemowych lub zobacz najczęściej zadawane pytania związane ze zbiorami zdjęć.
Góry Harz. Harz to niewielkie pasmo górskie w środkowych Niemczech, położone na terenie Średniogórza Niemieckiego na skraju Dolnej Saksonii i Saksonii-Anhalt. Masyw opływają wody rzeki Wezery i Łaby. Są to góry zrębowe zbudowanie głównie z granitów i skał metamorficznych obfitujących w duże zawartości cyny. Na obrzeżach
Program Dzień 1 Warszawa – Teheran (-/-/K) Wylot z Warszawy, przelot do Teheranu. Po przylocie załatwienie formalności wizowych. Przejazd do hotelu. Nocleg w 4* hotelu w Teheranie. Dzień 2 Teheran – Savadkuh – Teheran (S/L/K) Rano czeka nas pełna wrażeń i bajkowych krajobrazów, jedna z najbardziej spektakularnych i niezapomnianych, górskich podróży pociągiem przez pasmo górskie Elburs. Ta wyjątkowa podróż koleją będzie wiodła przez niesamowite tunele, górskie wioski i mosty. Najwyższym szczytem pasma jest Demawend, który wznosi się na wysokość 5604 m Podczas podróży, pociąg zatrzyma się w najbardziej interesujących i malowniczych miejscach, w tym, na mrożącym krew w żyłach moście Veresk. Nocleg w 4* hotelu w Teheranie. Dzień 3 Teheran – Yazd (S/L/K) Zwiedzanie Teheranu: Muzeum Narodowe, bajkowy kompleks w skład którego wchodzi Pałac Golestan oraz wielki bazar. Pod wieczór transfer na dworzec kolejowy. Nocny przejazd do Yazd. Nocleg w kabinie w pociągu Persian Caravan Train. Dzień 4 Yazd (S/L/K) Całodzienne zwiedzanie najstarszego miasta w Iranie – Yazd. Zwiedzimy kompleks Amir Chakhmaq z XIV w., z najwyższymi w Iranie minaretami oraz z meczetem z zieloną kopułą i pięknym zdobnictwem. Zobaczymy także gliniane Stare Miasto, Świątynię Ognia, gdzie przez ostatnie 1500 lat podtrzymywany jest ogień oraz Wieżę Milczenia, gdzie wyznawcy zoroastryzmu składali swoich zmarłych na pożarcie sępom. Następnie udamy się do meczetu Jameh – z charakterystycznymi 48-metrowymi minaretami (najwyższymi w całym kraju). Po południu wizyta w ogrodzie Dowlat Abad, gdzie zobaczymy cytrusowy ogród oraz wieżę wiatrów z bajkowymi witrażami. Nocleg w 4* hotelu w Yazd. Dzień 5 Yazd – Mejbod – Kharanaq (S/L/K) Podróż do małego miasteczka Meybod. Meybod to miasto, które powstało w czasach, kiedy Iran nie był jeszcze opanowany przez Islam. Zobaczymy tutaj najstarszą fortecę w całym Iranie, Gołębią Wieżę oraz Pałac Lodowy, który służył do magazynowania lodu zwożonego zimą z pobliskich gór. Spacer do Karawan Seraj – dawnego zajazdu dla karawan przemierzających Persję. Następnie odwiedzimy stare miasto Kharanaq, które zostało zbudowane z glinianych cegieł i otynkowane wysuszoną na słońcu mieszanką błota z sianem. Nocleg w kabinie w pociągu Persian Caravan Train. Dzień 6 Persepolis – Naghsz-e Rostam – Shiraz (S/L/K) Przejazd do Pasargade, pierwszej stolicy Imperium z czasów Achemenidów, założonej przez Cyrusa Wielkiego. Zwiedzanie pozostałości pałaców Cyrusa Wielkiego z VI w. oraz jego grobowca. Następnie wizyta w Persepolis (lista UNESCO) i zwiedzanie ruin stolicy wielkich królów Persji sprzed ponad 2500 lat, stolicy Dariusza I, jednej z najpiękniejszych aglomeracji antycznego świata. Zobaczymy Naqsh-e Rajab oraz Naqsh-e Rustam, gdzie znajdują się reliefy skalne z czasów Sasanidów (III w oraz grobowce władców z dynastii Achemenidów, a także Świątynia Ognia. Nocleg w 4* hotelu w Shiraz. Dzień 7 Shiraz – Isfahan (S/L/K) Zwiedzanie Shiraz, jednego z najpiękniejszych miast Persji – miasta poetów, słowików, ogrodów i kwiatów. Wizyta w meczecie Nasir-al-Mulk (Różowy Meczet). Zwiedzanie Ogrodu Botanicznego Eram – perskiej wizji raju, Bramy Koranu, Ali Ibn Hamza Mausoleum mauzoleum największych poetów perskich: Hafiza i Saadiego (XIV w.). Wizyta na bazarze Vakil oraz w Cytadeli Arg of Karim Khan, która była zbudowana podczas dynastii Zand. Nocny przejazd do Isfahan. Nocleg w kabinie w pociągu Persian Caravan Train klasy. Dzień 8 Isfahan (S/L/K) Zwiedzanie Isfahanu: Placu Imama, zwanego Naqsh-e Jahan („Obraz Świata” – lista UNESCO), będącego jednym z największych placów miejskich na świecie (ok. 80 tys. m²) i obiektów położonych wokół Pałacu: Ali Qapu – dawnego pałacu królewskiego, pałacu ośmiu cudów Hasht Behesht, Meczetu Imama – arcydzieła architektury perskiej z czasów panowania szacha Abbasa Wielkiego, Meczetu Lotfollaha – znanego ze wspaniałych zdobień i niezwykłej gry świateł, Meczetu Jame oraz typowego orientalnego bazaru. Następnie wizyta w bajkowym Pałacu Czterdziestu Kolumn, będący pięknym przykładem architektury pałacowo-ogrodowej z XVII wieku. Nazwa budowli nawiązuje do dwudziestu kolumn werandy odbijających się w wodzie. Ściany pałacu dekorowane są malowidłami z epoki Safawidów. Tego dnia zobaczymy również słynne zabytkowe mosty na rzece Zayande-Rud: Si-o-Se Pol (Most Trzydziestu Trzech Łuków) z 1602 oraz Khaju z 1650. Nocleg w 4* hotelu w Isfahan. Dzień 9 Warszawa (S/-/-) Przyjazd do Teheranu. Transfer na lotnisko, przelot do TeheranNajwiększe miasta: Teheran, Meszhed, Isfahan, Tebriz, Karadż, Sziraz, Ahwaz, Kom, KermanszahJęzyk urzędowy: perskiWaluta: rial irański (IRR)Ludność: osóbStrefa czasowa: czas polski +2,5h (w zimie) i +1,5h (w lecie)Podział administracyjny: Iran podzielony jest na 31 ostanów (prowincji, ostan – w liczbie mnogiej ostan-haa). Ostany dzielą się na podprowincje (powiaty) zwane shahrestan, a te z kolei na gminy miejskie zwane bakhsh i wiejskie zwane wjazdowe: Wiza jest wymagana. Można ją uzyskać na lotnisku, po przylocie. Jednakże zaleca się dopełnienie formalności wizowych przed podróżą, w Ambasadzie Iranu w Warszawie. Procedura jest długotrwała i lepiej przystąpić do niej ze stoswonym wyprzedzeniem. Dokumentem podróży jest paszport, ważny minimum 6 miesięcy od daty wjazdu do Iranu. Co ważne – w paszporcie nie może być wzmianki o wcześniejszym pobycie w Izraelu, ani na przejściu granicznym w celne: Wwóz i wywóz pieniędzy odbywa się na ogólnych zasadach (deklaracja celna). Wwóz/wywóz większych kwot (ponad 5000 USD) należy zadeklarować przedstawiając źródło ich pochodzenia. Obowiązuje zakaz wwozu i wywozu alkoholu (w tym piwa), narkotyków, pornografii lub materiałów, które mogą być uznane za pornografię (np. czasopisma), wieprzowiny, wszelkich towarów wyprodukowanych w Izraelu lub mających do tego kraju odniesienie. Kasety magnetofonowe, wideo, płyty DVD, VCD lub CD mogą być sprawdzane na granicy; w tym celu zatrzymywane są do depozytu. Zakazany jest wywóz przedmiotów i sprzętów mogących uchodzić za antyki. Bagaż pasażerów przylatujących do Iranu jest dodatkowo prześwietlany przed opuszczeniem lotnisk. Na teren Iranu mogą być wwożone papierosy i zdrowotna: W Iranie, zgodnie z regulacjami WTO, żadne dodatkowe szczepienia nie są wymagane. Opieka medyczna jest ogólnie dostępna. Usługi świadczone są zarówno w państwowych jak i prywatnych placówkach zdrowotnych; cudzoziemiec w każdym przypadku musi za te usługi płacić. Pomoc medyczna w placówkach prywatnych w każdym zakresie jest na wysokim poziomie – porównywalnym z europejskim. Znajomość języka angielskiego wśród irańskich lekarzy jest dość powszechna. Większość (problemy z zaopatrzeniem w specjalistyczne leki dla ciężkich chorób przewlekłych – nowotwory, hemofilia i in.) lekarstw jest dostępna w aptekach, najczęściej są to lokalne odpowiedniki zagranicznych leków, choć dostępne są również specyfiki wschodnich prowincjach Iranu występuje zagrożenie zarażenia się cholerą. Zaleca się zachowanie ostrożności – przestrzeganie zasad higieny, picie wody wyłącznie przegotowanej lub butelkowanej, powstrzymanie się od picia napojów z lodem, stosowanie środków dezynfekcyjnych oraz niezwłoczne zgłaszanie się do lekarza w razie wystąpienia objawów infekcji przewodu i obyczaje: Oficjalną religią jest islam szyicki. Prawo irańskie opiera się na prawie koranicznym (szariacie) i w wielu aspektach znacznie odbiega od międzynarodowych standardów.– Ubiór:a) kobiety – obowiązek noszenia chusty we wszystkich miejscach publicznych (chustę należy mieć przygotowaną do założenia już po wylądowaniu na terenie Iranu); zakaz noszenia krótkich rękawów, dekoltów, garsonek oraz krótkich spódnic i sukienek – dozwolona jest długa spódnica do ziemi, luźna tunika lub spodnie wraz z luźnym płaszczem (np. letni płaszcz) – tunika lub płaszcz powinny sięgać do połowy odkrytych butów (sandały, japonki itp.) jest właściwie zabronione, jednakże cudzoziemki traktowane są bardziej tolerancyjnie. W przypadku odwiedzin meczetów i innych miejsc kultu kobiety mogą zostać poproszone o założenie czadoru (istnieje możliwość jego wypożyczenia przed wejściem do meczetu).b) mężczyźni – zakaz noszenia krótkich spodni oraz okresie ramadanu w miejscach publicznych nie można spożywać posiłków, pić napojów, ani palić oficjalnych kontaktach kobiety nie podają ręki mężczyznom, mężczyźni nie podają ręki kobietom– Fotografowanie: dla własnego bezpieczeństwa lepiej pytać o zgodę osób fotografowanych. Obowiązuje zakaz fotografowania obiektów rządowych, wojskowych, posterunków policji, lotnisk, portów, ambasad, w tym również żołnierzy, policjantów i innych osób umundurowanych oraz ich W miejscowych środkach transportu (pociągi, samoloty) panuje spore obłożenie – bilety najlepiej kupować z wyprzedzeniem. Koszt środków transportu jest stosunkowo niewielki. Cudzoziemcy mogą zatrzymywać się w hotelach, motelach i guest-housach. Noclegi w domach prywatnych (np. w ramach tzw. couchsurfingu) bywają proponowane, są jednak w świetle miejscowego prawa nielegalne. Ograniczenia w podróżowaniu dotyczą terenów wojskowych; poza tym niektóre obszary mogą być niedostępne dla obcokrajowców z uwagi na sytuację polityczną (pogranicze z Irakiem) lub aktywność band przestępczych (pogranicze z Afganistanem i Pakistanem). Zdecydowanie odradza się podróże do tych części przypadku chęci podróżowania autostopem należy wcześniej ustalić z kierowcą, czy autostop będzie bezpłatny. Wiele nieoznakowanych samochodów jest w rzeczywistości taksówkami – wskazane jest uzgodnienie ceny za przejazd przed rozpoczęciem podróży. Zaleca się z korzystanie z taksówek o kolorze żółtym lub zielonym. Oznacza to, że są to zarejestrowani ogół taksówka złapana na ulicy, działa jak autobus, czyli jeździ po określonej dla siebie trasie. Dodatkowo, taksówki w Iranie zabierają ze sobą maskymalną ilość osób. Natomiast, jeżeli chcemy dotrzeć pod konkretny adres, trzeba to oznajmić kierowcy od razu i wtedy nie będzie się zatrzymywał w celu zabrania innych pasażerów. Trzeba liczyć się z tym, że będziemy musieli zapłacić za wszystkie 4 miejsca w znajduje się w strefie wybitnie kontynentalnego klimatu, który ukształtował się pod wpływem otaczających wnętrze kraju pasm górskich. Kraj dzieli się na dwie strefy klimatyczne: podzwrotnikową, która obejmuje większą część terytorium państwa i zwrotnikową, obejmującą nadbrzeżną strefę Zatoki Perskiej i Morza Arabskiego, na południu należy do bardzo suchych krajów, gdzie opady są niewielkie, lub w niektórych miejscach, jak Wielka Pustynia Słona, zdarzają się raz na kilka lat. Jedynie obszary górskie, a zwłaszcza wysokie partie Elbursu, otrzymują znaczne ilości opadów. We wnętrzu kraju średnia roczna opadowa wynosi od 50 do 100 mm. Podobnie jest na wybrzeżu Zatoki Perskiej i Morza Arabskiego, gdzie wpływ monsunu jest praktycznie żaden. W górach jest bardziej wilgotno, średnie opady wynoszą około 1000 mm, a na Elbursie do 2000 mm rocznie. Obszary wysoko położone na Wyżynie Irańskiej otrzymują rocznie do 300 mm deszczu. Wilgotność powietrza jest silnie związana z odległością od zbiorników wodnych i są bardzo skrajne. Najchłodniej jest w styczniu, gdzie ujemne temperatury są notowane praktycznie na terenie całego kraju, za wyjątkiem strefy wybrzeża Zatoki Perskiej i Morza Arabskiego. W górach występuje piętrowość klimatyczna co wiąże się ze spadkiem temperatur wraz ze wzrostem wysokości. Wraz z nastaniem wiosny, temperatury szybko wzrastają, latem wartości te są wysokie, lub bardzo wysokie. Na Wyżynie Irańskiej średnia dobowa wynosi od 35 do 40°C. Najgorętszy region to fragment Niziny Mezopotamskiej, gdzie maksymalne temperatury dochodzą nawet do 50°C. Także w górach latem jest stosunkowo dyplomatyczna:Ambasada RP w Teheranie:Adres: No. 2, Pirouz St., Nelson Mandela Ave. (Jordan Ave.), Tehran, Iran, PO Box 11155-3489E-mail: @ + 98 (21) 887 872 62 – 64 (możliwe problemy z łącznością telefoniczną, sugerujemy kontakt e-mailowy)Telefon alarmowy dla obywateli RP w Iranie (tylko w sytuacjach wymagających natychmiastowej interwencji konsula): +98 910 147 61 15Terminy i ceny – 3990 zł + 2830 EUR przelot na trasie Warszawa/Teheran/Warszawawizę wjazdową do Iranu5 noclegów w hotelach 4* wg lokalnej kategoryzacji3 noclegi w kabinie 2-osobowej w pociągu Persian Caravan Trainwyżywienie wg programu (8 śniadań, 7 lunchów, 8 kolacji)transfery i przejazdy podczas zwiedzania: busem, pociągiem Persian Caravan Trainwycieczki i atrakcje zgodnie z programembilety wstępu do zwiedzanych obiektów,usługi lokalnych przewodników,pilota/tłumacza ze strony Łachmański Travelopłatę wjazdową do Iranu oraz lokalne podatki i opłaty rządoweubezpieczenie KL i NNW w SIGNAL IDUNA Polska Towarzystwo Ubezpieczeń 01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 31. napojów do obiadów i kolacji napiwków i wydatków osobistych opłat za filmowanie i fotografowanie składki na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny – 13 zł/ – Wiza jest wymagana. Można ją uzyskać na lotnisku, po przylocie. Jednakże zaleca się dopełnienie formalności wizowych przed podróżą, w Ambasadzie Iranu w Warszawie. Procedura jest długotrwała i lepiej przystąpić do niej ze stoswonym wyprzedzeniem. Dokumentem podróży jest paszport, ważny minimum 6 miesięcy od daty wjazdu do Iranu. Co ważne – w paszporcie nie może być wzmianki o wcześniejszym pobycie w Izraelu, ani na przejściu granicznym w Kalkulacja dla grupy min. 10 osób płacących. Kolejność zwiedzania może się zmienić. Program może ulec zmianom z powodu siły wyższej lub w wyniku obustronnego uzgodnienia. Ostateczne ceny biletów lotniczych z dnia wystawienia. Istnieje możliwość wprowadzenia zmian w cenach biletów wstępu i wizy wjazdowej. . 397 547 294 6 312 348 49 306

pasmo górskie w iranie